α) Με το σχέδιο της Κοινής Υπουργικής Απόφασης (ΚΥΑ) για το χωροταξικό ως προς τις ανεμογεννήτριες ο Δήμος Διρφύων αλλά και άλλοι Δήμοι της Εύβοιας χαρακτηρίζονται ως περιοχές αιολικής δραστηριότητας
β) Στο σχέδιο Χωρικής Οικιστικής Οργάνωσης Ανοικτής Πόλης (ΣΧΟΟΑΠ), στη σχετική αναφορά περί απαγόρευσης λατομικής δραστηριότητας, αναφέρεται:
α) Απαγόρευση έγκρισης νέων αδειών για χωματοληψίες.
β) Αποκατάσταση του περιβάλλοντος χώρου μετά την απομάκρυνση της δραστηριότητας.
Η ερώτηση της εφημερίδας μας στον Δήμαρχο Γιάννη Μπουροδήμο ήταν η εξής.
1. Πως θα αντιδράσει ο Δήμος στην περίπτωση που η περιοχή του Δήμου Διρφύων γίνει στόχος των επιχειρηματιών για εγκατάσταση αιολικών πάρκων και 2. Ποια θα είναι η πρακτική αντιμετώπιση του Δήμου σε ότι αφορά την άρνηση έκδοσης αδειών για χωματοληψίες και ποιες οι διαδικασίες αποκατάστασης του περιβάλλοντος χώρου μετά την λήξη της δραστηριότητας των χωματοληψιών.
Ο Δήμαρχος Γιάννης Μπουροδήμος, θεωρώντας και τα δύο αυτά θέματα ύψιστης προτεραιότητας για το Δήμο, δέχτηκε με προθυμία να μας απαντήσει ενημερώνοντας έτσι τους κατοίκους για το ποιες θα είναι οι δραστηριότητες του Δήμου και για τις οποίες, όπως μας διευκρίνισε ζητά και την συμπαράσταση της αντιπολίτευσης, όλων των φορέων και όλων των ενεργών πολιτών του Δήμου.
Μετά τη δημοσίευση του σχεδίου ΚΥΑ για το χωροταξικό των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) - λέει ο κύριος Μπουροδήμος - ο Δήμος μας, σε συνεργασία με όλους τους φορείς του Δήμου, έστειλε τις ομόφωνες απόψεις του, οι οποίες ήταν αρνητικές ως προς την πρόθεση χωροθέτησης αυτής της δραστηριότητας στα όρια του δήμου μας (μοναδική εξαίρεση αποτέλεσε η θετική τοποθέτηση δύο πολιτών του θεολόγου) σε όλους τους εμπλεκόμενους φορείς και φυσικά στην πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΧΩΔΕ.
Αντίστοιχες αποφάσεις έλαβαν, το Νομαρχιακό Συμβούλιο και το διοικητικό συμβούλιο της ΤΕΔΚ.
Παρά τις αρνητικές μας αποφάσεις, τόσο τις δικές μας, όσο και πολλών άλλων περιοχών της Ελλάδας, το ΥΠΕΧΩΔΕ φαίνεται ότι προχωράει στην κατάθεση της ΚΥΑ χωρίς ουσιαστικές μεταβολές.
Την περίοδο που διανύουμε, έχουμε δεχθεί οχλήσεις από πολλές εταιρείες για τοποθέτηση ανεμόμετρων σε κορυφογραμμές της Δίρφυος.
Η θέση μας προς όλες τις πλευρές είναι αρνητικές.
Μέχρι σήμερα, συνεργαζόμενοι με την δασική υπηρεσία αλλά και με τους συνεταιρισμούς Γλυφάδας και Πάλιουρα - Αγίου Αθανασίου, έχουμε αποτρέψει την έκδοση αδειών για την εγκατάσταση ανεμόμετρων, εγκατάσταση απαραίτητη για την υποβολή αίτησης για έκδοση άδειας εγκατάστασης.
Βεβαίως ο κίνδυνος για έκδοση τέτοιων αδειών παραμένει, ιδιαίτερα στο τμήμα της οριογραμμής που συνορεύει με το γειτονικό δήμο Μεσσαπίων.
Εμείς σε κάθε περίπτωση, ανεξάρτητα από τις αποφάσεις της πολιτικής ηγεσίας και της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας, δηλώνουμε ότι θα αποτρέψουμε με κάθε μέσο την εγκατάσταση ανεμογεννητριών στη Δίρφη, όχι γιατί είμαστε εναντίον της ανάπτυξης των ΑΠΕ αλλά γιατί πιστεύουμε ότι η ανάπτυξη αυτής της δραστηριότητας είναι ασύμβατη με την αξιοποίηση της περιοχής μέσω της ανάπτυξης των ήπιων μορφών τουρισμού.
Όσον αφορά την δραστηριότητα των λατομείων αργίλου στην περιοχή μας, το Δημοτικό Συμβούλιο, μετά την ολοκλήρωση της α' φάσης της μελέτης (ΣΧΟΟΑΠ), προτείνει όπως στα όρια του δήμου μας να μην εκδίδονται άδειες λατομείων αργίλου. Για να ισχύσει η ανωτέρω πρότασή μας πρέπει να περιληφθεί στην τελική φάση της μελέτης, η οποία, αφού εγκριθεί από τις συναρμόδιες υπηρεσίες και από τον οργανισμό έγκρισης της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης θα δημοσιευθεί στο Φ.Ε.Κ. Στην περίπτωση που εγκριθεί η πρότασή μας, αυτό σημαίνει ότι μέχρι την τροποποίηση της δεν θα εκδίδονται νέες άδειες λειτουργίας λατομείων και η λατομική δραστηριότητα θα ολοκληρωθεί όταν τελειώσουν τα αποθέματα στα λατομεία για τα οποία έχουν εκδοθεί άδειες πριν τη δημοσίευση της εγκεκριμένης μελέτης
Η αντικατάσταση των χώρων των λατομείων περιγράφεται στην εγκεκριμένη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΜΠΕ), η οποία εκπονείται με ευθύνη του ιδιοκτήτη του λατομείου, σύμφωνα με την οποία προβλέπονται οι εργασίες οι οποίες πρέπει να γίνονται με συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα κατά την διάρκεια της λειτουργίας του λατομείου, αλλά κυρίως μετά την ολοκλήρωση της λειτουργίας του. Οι ανωτέρω ενέργειες για αποκατάσταση του χώρου, πρέπει να γίνονται από την επιχείρηση, στο όνομα της οποίας έχει εκδοθεί η άδεια λειτουργίας και σε περίπτωση που αυτό δεν γίνεται, προβλέπεται η διαδικασία επιβολής προστίμου από τη Διεύθυνση περιβάλλοντος της Ν.Α. Ευβοίας και από την επιθεώρηση λατομείων νοτίου Ελλάδος του Υπουργείου Ανάπτυξης.
Δευτέρα 19 Μαΐου 2008
ΤΟ ΔΑΣΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΜΑΣ
Η αξία και η προσφορά των δασών, όχι μόνο στην εθνική οικονομία, αλλά και στην υγεία, είναι τεράστια. Ιδιαίτερα δε για την Ελλάδα, έχουν μεγάλη σημασία, γιατί η χώρα μας είναι κυρίως ορεινή με πολύ λίγες πεδιάδες. Το δάσος, όταν σκεπάζει τις απότομες και ορεινές εκτάσεις, γίνεται άγρυπνος φρουρός, είναι ένας αμέτρητος στρατός, που προστατεύει τις πλαγιές των βουνών από την ορμή των βροχών και καταιγίδων, δεν αφήνει το νερό να κάνει χαντάκια και να παίρνει το χώμα, αχρηστεύοντας έτσι τα ορεινά εδάφη. Δεν δημιουργούνται χείμαρροι για να καταστρέψουν βουνά και να πλημμυρίσουν πεδιάδες. Κάθε δέντρο του δάσους είναι κι ένα καρφί, που στεριώνει και κρατάει το χώμα των ορεινών τόπων.
Παράλληλα με την αναχαίτιση της ορμής των βροχών και την πρόληψη των πλημμύρων, τα δάση διευκολύνουν την απορρόφηση των νερών από το έδαφος, τον εμπλουτισμό των υπόγειων δεξαμενών και τη δημιουργία άφθονων πηγών με δροσερά και γάργαρα νερά, που απ' αυτά υδρεύονται πόλεις και χωριά και ποτίζονται απέραντες εκτάσεις.
Επίσης τα δάση ευνοούν και βελτιώνουν τη θερμοκρασία, προστατεύουν απ' τους ανέμους και καλυτερεύουν το κλίμα του τόπου, ασκώντας έτσι ευεργετική επίδραση στην υγεία του ανθρώπου και είναι οι πιο αθόρυβες και ανέξοδες μηχανές, που καθαρίζουν τον αέρα από τα διάφορα δηλητήρια, τις αναθυμιάσεις, τα παθογόνα μικρόβια και το ανθρακικό οξύ.
Τεράστια είναι και η προσφορά του στην εξυγίανση του εδάφους. Με λίγα λόγια προσφέρει στον άνθρωπο την πιο ευσυνείδητη υγειονομική υπηρεσία.
Απερίγραπτη είναι επίσης η αισθητική αξία και ομορφιά του δάσους και τεράστια τα οικονομικά οφέλη που είναι σε όλους μας γνωστά, γι αυτό, όλα τα πολιτισμένα κράτη, όχι μόνο φροντίζουν να διατηρούν τη δασική τους κληρονομιά, αλλά και να φυτεύουν καινούρια και να αναδασώνουν αμέσως όσα καταστρέφονται από τις πυρκαγιές, γιατί το πράσινο πέρα και πάνω απ' όλα όσα προαναφέραμε είναι ένα δείγμα πολιτισμού.
Στην περίοδο της Τουρκοκρατίας, τα δάση στην πατρίδα μας έπιαναν το 50% της έκτασής της. Μετά την απελευθέρωση αρχίζει η αύξηση του πληθυσμού και η παράλληλη μείωση των δασικών εκτάσεων. Βουνά ολόκληρα εκχερσώθηκαν, για να γίνουν χωράφια και δάση απέραντα πυρπολήθηκαν, για να γίνουν βοσκοτόπια. Οι φωτιές με τις εκχερσώσεις, η άτακτη υλοτομία και ξύλευση είναι οι τρεις θανάσιμοι εχθροί του ελληνικού δάσους. Έτσι έχουμε φτάσει σήμερα τα δάση μας να καλύπτουν ποσοστό κάτω από 16-17% ίσως και λιγότερο, μιας και τα στοιχεία που διαθέτω είναι παρελθόντων ετών.
Τα τελευταία χρόνια, μια κακή, ας την πούμε, μοίρα, μας κυνηγάει και τεράστιες δασικές εκτάσεις έχουν γίνει παρανάλωμα του πυρός. Απέραντες βουνοπλαγιές γυμνώθηκαν και δάση με υπεραιωνόβια δέντρα καταστράφηκαν, έγιναν στάχτη. Κλαίει η ψυχή σου και ματώνει η καρδιά σου όταν αντικρίζεις τα καψαλισμένα βουνά. Κάθε καλοκαίρι η Ελλάδα καίγεται και οι εμπρηστές δεν πιάνονται, μένουν ατιμώρητοι και συνεχίζουν το απάνθρωπο έργο τους.
Έρχεται το φετινό καλοκαίρι. Το φάσμα του κινδύνου των πυρκαγιών επικρέμεται πάνω από τα κεφάλια μας. Έχουμε προετοιμαστεί; Έχουμε αντιπυρικές ζώνες; Έχουμε δημιουργήσει προσβάσεις προς διάφορα σημεία του δάσους ώστε να μπορούν οι πυροσβέστες να προβούν σε κατασβέσεις πιθανών πυρκαγιών και κυρίως έχουμε ευαισθητοποιήσει την κοινωνία και σε ποιο βαθμό για τη σπουδαιότητα και τη σημασία του δάσους ή θα βλέπουμε τις τεράστιες φωτιές και θα κάνουμε το σταυρό μας παρακαλώντας το θεό να μας σώσει; Περιμένουμε και ελπίζουμε για το καλύτερο.
Παράλληλα με την αναχαίτιση της ορμής των βροχών και την πρόληψη των πλημμύρων, τα δάση διευκολύνουν την απορρόφηση των νερών από το έδαφος, τον εμπλουτισμό των υπόγειων δεξαμενών και τη δημιουργία άφθονων πηγών με δροσερά και γάργαρα νερά, που απ' αυτά υδρεύονται πόλεις και χωριά και ποτίζονται απέραντες εκτάσεις.
Επίσης τα δάση ευνοούν και βελτιώνουν τη θερμοκρασία, προστατεύουν απ' τους ανέμους και καλυτερεύουν το κλίμα του τόπου, ασκώντας έτσι ευεργετική επίδραση στην υγεία του ανθρώπου και είναι οι πιο αθόρυβες και ανέξοδες μηχανές, που καθαρίζουν τον αέρα από τα διάφορα δηλητήρια, τις αναθυμιάσεις, τα παθογόνα μικρόβια και το ανθρακικό οξύ.
Τεράστια είναι και η προσφορά του στην εξυγίανση του εδάφους. Με λίγα λόγια προσφέρει στον άνθρωπο την πιο ευσυνείδητη υγειονομική υπηρεσία.
Απερίγραπτη είναι επίσης η αισθητική αξία και ομορφιά του δάσους και τεράστια τα οικονομικά οφέλη που είναι σε όλους μας γνωστά, γι αυτό, όλα τα πολιτισμένα κράτη, όχι μόνο φροντίζουν να διατηρούν τη δασική τους κληρονομιά, αλλά και να φυτεύουν καινούρια και να αναδασώνουν αμέσως όσα καταστρέφονται από τις πυρκαγιές, γιατί το πράσινο πέρα και πάνω απ' όλα όσα προαναφέραμε είναι ένα δείγμα πολιτισμού.
Στην περίοδο της Τουρκοκρατίας, τα δάση στην πατρίδα μας έπιαναν το 50% της έκτασής της. Μετά την απελευθέρωση αρχίζει η αύξηση του πληθυσμού και η παράλληλη μείωση των δασικών εκτάσεων. Βουνά ολόκληρα εκχερσώθηκαν, για να γίνουν χωράφια και δάση απέραντα πυρπολήθηκαν, για να γίνουν βοσκοτόπια. Οι φωτιές με τις εκχερσώσεις, η άτακτη υλοτομία και ξύλευση είναι οι τρεις θανάσιμοι εχθροί του ελληνικού δάσους. Έτσι έχουμε φτάσει σήμερα τα δάση μας να καλύπτουν ποσοστό κάτω από 16-17% ίσως και λιγότερο, μιας και τα στοιχεία που διαθέτω είναι παρελθόντων ετών.
Τα τελευταία χρόνια, μια κακή, ας την πούμε, μοίρα, μας κυνηγάει και τεράστιες δασικές εκτάσεις έχουν γίνει παρανάλωμα του πυρός. Απέραντες βουνοπλαγιές γυμνώθηκαν και δάση με υπεραιωνόβια δέντρα καταστράφηκαν, έγιναν στάχτη. Κλαίει η ψυχή σου και ματώνει η καρδιά σου όταν αντικρίζεις τα καψαλισμένα βουνά. Κάθε καλοκαίρι η Ελλάδα καίγεται και οι εμπρηστές δεν πιάνονται, μένουν ατιμώρητοι και συνεχίζουν το απάνθρωπο έργο τους.
Έρχεται το φετινό καλοκαίρι. Το φάσμα του κινδύνου των πυρκαγιών επικρέμεται πάνω από τα κεφάλια μας. Έχουμε προετοιμαστεί; Έχουμε αντιπυρικές ζώνες; Έχουμε δημιουργήσει προσβάσεις προς διάφορα σημεία του δάσους ώστε να μπορούν οι πυροσβέστες να προβούν σε κατασβέσεις πιθανών πυρκαγιών και κυρίως έχουμε ευαισθητοποιήσει την κοινωνία και σε ποιο βαθμό για τη σπουδαιότητα και τη σημασία του δάσους ή θα βλέπουμε τις τεράστιες φωτιές και θα κάνουμε το σταυρό μας παρακαλώντας το θεό να μας σώσει; Περιμένουμε και ελπίζουμε για το καλύτερο.
ΣΤΟ ΠΥΡΓΟ
Λειτουργήθηκε και φέτος το εξωκλήσι της Ζωοδόχου Πηγής, στον Πύργο (Σκουντέρι) στις 2/5/2008.
Αρκετοί ιερείς είχαν παρευρεθεί για να συμμετάσχουν στη θεία Λειτουργία, από τις γύρω ενορίες, μιας και το πανηγύρι αυτό είναι ένα γεγονός όχι τοπικού αλλά διαδιρφυακού χαρακτήρα και ας ανήκει ενοριακά στην Ανω Στενή. Οι προσκυνητές που το επισκέπτονται είναι απ' όλα τα χωριά του δήμου Διρφύων.
Κατά την εκτίμηση των ανθρώπων του Εκπολιτιστικού Συλλόγου Στενής, τα άτομα που επισκέφτηκαν και συμμετείχαν στην πανηγύρι ήταν περίπου 700 έως 800.
Ενώ οι ψαλμωδίες έφταναν στ' αυτιά μας σαν ένα μελωδικό θείο θρόισμα, πάνω σε φωτιές από ξύλα θεόρατα καζάνια με κρέας και μανέστρα σιγόβραζαν και περίμεναν τους προσκυνητές να τους προσφέρουν το φαγητό που εδώ και αρκετά χρόνια φτιάχνει τη μέρα αυτή ο Εκπολιτιστικός Σύλλογος Στενής.
Όταν τέλειωσε η θεία Λειτουργία, το φαγητό ευλογήθηκε από τους ιερείς και άρχισε η διανομή στους προσκυνητές. Οι επισκέπτες του πανηγυριού έφαγαν ήπιαν και πολλοί χόρεψαν υπό τους ήχους παραδοσιακής ζωντανής ορχήστρας. Οι πιστοί αναχώρησαν από τον Πύργο τις απογευματινές ώρες.
Το φαγητό που ήταν 120 κιλά κρέας προσφέρθηκε από τον Σύλλογο που αγόρασε τρία κατσίκια τη μανέστρα και όλα τα υπόλοιπα (πλαστικά, μπαχαρικά κ.λ.π) και από ένα κατσίκι πρόσφεραν ο Κώστας Παλαιολόγος, και Ζωή Γερακίνη από τη Στενή, καθώς και ο Γιάννης Ντουμάνης που κατάγεται από τη Στενή και διαμένει στους Βούνους.
Ο Εκπολιτιστικός Σύλλογος Στενής έκανε λαχειοφόρο αγορά, όπου κληρώθηκε μία εικόνα της Ζωοδόχου Πηγής διαστάσεων 80 Χ 129 περίπου χιλιοστά. Και η οποία ήταν προσφορά του Κώστα και της Κατερίνας Σπυριδάκη.
Αρκετοί ιερείς είχαν παρευρεθεί για να συμμετάσχουν στη θεία Λειτουργία, από τις γύρω ενορίες, μιας και το πανηγύρι αυτό είναι ένα γεγονός όχι τοπικού αλλά διαδιρφυακού χαρακτήρα και ας ανήκει ενοριακά στην Ανω Στενή. Οι προσκυνητές που το επισκέπτονται είναι απ' όλα τα χωριά του δήμου Διρφύων.
Κατά την εκτίμηση των ανθρώπων του Εκπολιτιστικού Συλλόγου Στενής, τα άτομα που επισκέφτηκαν και συμμετείχαν στην πανηγύρι ήταν περίπου 700 έως 800.
Ενώ οι ψαλμωδίες έφταναν στ' αυτιά μας σαν ένα μελωδικό θείο θρόισμα, πάνω σε φωτιές από ξύλα θεόρατα καζάνια με κρέας και μανέστρα σιγόβραζαν και περίμεναν τους προσκυνητές να τους προσφέρουν το φαγητό που εδώ και αρκετά χρόνια φτιάχνει τη μέρα αυτή ο Εκπολιτιστικός Σύλλογος Στενής.
Όταν τέλειωσε η θεία Λειτουργία, το φαγητό ευλογήθηκε από τους ιερείς και άρχισε η διανομή στους προσκυνητές. Οι επισκέπτες του πανηγυριού έφαγαν ήπιαν και πολλοί χόρεψαν υπό τους ήχους παραδοσιακής ζωντανής ορχήστρας. Οι πιστοί αναχώρησαν από τον Πύργο τις απογευματινές ώρες.
Το φαγητό που ήταν 120 κιλά κρέας προσφέρθηκε από τον Σύλλογο που αγόρασε τρία κατσίκια τη μανέστρα και όλα τα υπόλοιπα (πλαστικά, μπαχαρικά κ.λ.π) και από ένα κατσίκι πρόσφεραν ο Κώστας Παλαιολόγος, και Ζωή Γερακίνη από τη Στενή, καθώς και ο Γιάννης Ντουμάνης που κατάγεται από τη Στενή και διαμένει στους Βούνους.
Ο Εκπολιτιστικός Σύλλογος Στενής έκανε λαχειοφόρο αγορά, όπου κληρώθηκε μία εικόνα της Ζωοδόχου Πηγής διαστάσεων 80 Χ 129 περίπου χιλιοστά. Και η οποία ήταν προσφορά του Κώστα και της Κατερίνας Σπυριδάκη.
«Ψηφιακός Δήμος». Η μεγάλη πρόκληση
Σε όλη την Ευρώπη, οι δήμοι αλλάζουν τον αναπτυξιακό τους προσανατολισμό και κατακτούν ένα νέο ρόλο. Ένα ρόλο που αποδίδει στην τοπική κοινωνία μια ισχυρή Ψηφιακή Διάσταση. Αυτή η Ψηφιακή Διάσταση, αυτός ο νέος ρόλος είναι μια σύγχρονη διοικητική πρόκληση για τους Δήμους της χώρας. Η Ψηφιακή Στρατηγική 2006-2013 προσφέρει ειδικά στην Περιφέρεια και τους Δήμους όλης της χώρας και πολλές νέες ευκαιρίες. Στο πλαίσιο αυτό η Ειδική Γραμματεία Ψηφιακού Σχεδιασμού έχει ήδη προβεί στην υλοποίηση δράσεων οι οποίες συντελούν στην κατάκτηση της νέας Ψηφιακής Διάστασης που είναι και το επιθυμητό για τους δήμους της χώρας. Ενδεικτικά δράσεις που υλοποιούνται ήδη είναι η δημιουργία μητροπολιτικών δικτύων οπτικών ινών, ασύρματων δικτύων ευρυζωνικής πρόσβασης, «έξυπνων» ευρυζωνικών οικισμών κ.λ.π.
Η μετάβαση προς το ψηφιακό μέλλον αποτελεί μονόδρομο για την Αυτοδιοίκηση η οποία οφείλει να δείξει το δρόμο της προόδου της καινοτομίας και της αμεσότερης εξυπηρέτησης των πολιτών σε ρεαλιστική βάση.
Για το λόγο αυτό η ΚΕΔΚΕ (Κεντρική Ένωση Δήμων και Κοινοτήτων Ελλάδας) με τη συνεργασία και την υποστήριξη του ΙΤΑ (Ινστιτούτου Τοπικής Αυτοδιοίκησης), ξεκίνησε σε όλους τους ΟΤΑ της χώρας, την υλοποίηση του Προγράμματος «Κατάρτιση Αιρετών Εκπροσώπων Πρωτοβάθμιας Αυτοδιοίκησης στις Νέες Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών» με την επωνυμία «Ψηφιακός Δήμος». Στόχος της παρέμβασης είναι να ενεργοποιηθεί η κάθε τοπική κοινωνία ώστε οι Δήμαρχοι και οι αιρετοί εκπρόσωποι να έρθουν πιο κοντά στις νέες τεχνολογίες.
Αντικείμενο του Προγράμματος είναι η ενημέρωση, κατανόηση, ευαισθητοποίηση - και όχι η απόκτηση εξειδικευμένων δεξιοτήτων - των αιρετών τόσο για τις δυνατότητες και την προοπτική που προσφέρει η εισαγωγή κι η αξιοποίηση της ΤΠΕ (Τεχνολογίας Πληροφορικής και Επικοινωνιών), όσο και για τις σημαντικές επιλογές/ αλλαγές που προϋποθέτει και συνεπιφέρει η εφαρμογή τους στο Δήμο. Η κατάρτιση των αιρετών περιλαμβάνει δύο συμπληρωματικές κατευθύνσεις: α) την εξοικείωση των αιρετών στη χρήση υπολογιστή και ευρυζωνικού Διαδικτύου και β) την καλύτερη αξιοποίηση των πληροφοριακών συστημάτων και ψηφιακών υπηρεσιών που υλοποιούνται στους δήμους, στο πλαίσιο της Ψηφιακής Στρατηγικής.
Ο Ψηφιακός Δήμος συνιστά μία ολοκληρωμένη προσέγγιση η οποία με απλό και προσιτό τρόπο συμβάλλει στην αντιμετώπιση του ζητήματος του ψηφιακού χάσματος και του ψηφιακού αναλφαβητισμού στο χώρο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και υποστηρίζει τις απαραίτητες αλλαγές που πρέπει να γίνουν με στόχο την ποιοτικότερη αναδιοργάνωση των δομών και των υπηρεσιών των Δήμων και Κοινοτήτων της χώρας μας.
Η εφαρμογή της ΤΠΕ στους Δήμους εξυπηρετεί πολλούς σκοπούς οι βασικότεροι από τους οποίους είναι:
1. Διευρύνει τις λειτουργικές και διοικητικές δυνατότητες των Δήμων διασυνδέοντας τα τμήματα του Δήμου εσωτερικά αλλά και το Δήμο προς τα έξω με άλλες Κυβερνητικές Υπηρεσίες (π.χ. Νομαρχίες, Επιμελητήρια, Ασφαλιστικά Ταμεία, Δικαστικές Αρχές, ΟΑΕΔ κ.λ.π.).
2. Καθιστά τη δουλειά των Δήμων πιο αποτελεσματική και αποδοτική επιτυγχάνοντας ολοκλήρωση των υπηρεσιών, οικονομίες κλίμακας, μείωση στα λειτουργικά κόστη, αποσυμφόρηση της ροή εργασίας, αύξηση του διοικητικού ελέγχου, περιορισμό των «νεκρών» χρόνων κ.λ.π.
3. Βελτιώνει την ποιότητα των αποφάσεων αξιοποιώντας τα εργαλεία της Πληροφορικής στην υποστήριξη αποφάσεων ενισχύοντας παράλληλα τη συλλογικότητα.
4. Καθιστά τον Πολίτη/Δημότη το κέντρο γύρω από τον οποίο λειτουργούν οι διοικητικές δομές και παρέχονται οι υπηρεσίες εξυπηρέτησης ανεξαρτήτως τόπου και χρόνου (καθ' όλο το 24ωρο από οποιοδήποτε σημείο με τη χρήση του Διαδικτύου, του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και των Διαδικτυακών Πυλών).
5. Καθιστά τον Πολίτη/Δημότη επιθεωρητή της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών από τον Δήμο περιορίζοντας τον απομονωτισμό του (π.χ. με τη λειτουργία Helpdesk και κέντρου υποβολής παραπόνων όπως έχει με επιτυχία εγκαταστήσει ο Δήμος Τρικάλων).
6. Διευκολύνει τη συμμετοχή του Πολίτη στα κοινά προάγοντας την ηλεκτρονική δημοκρατία (με την εκτέλεση ηλεκτρονικών ψηφοφοριών/ δημοσκοπήσεων/ σφυγμομετρήσεων, και την εγκαθίδρυση φόρουμ ανταλλαγής απόψεων κ.λ.π.).
7. Συμβάλλει στην ανάδειξη της περιοχής (με τη δημιουργία ηλεκτρονικών τουριστικών οδηγών, ψηφιακών χαρτών, και χρήση της πολιτισμικής τεχνολογίας για την ανάδειξη αξιοθέατων, μνημείων, περιοχών φυσικού κάλλους κ.λ.π.).
8. Συμβάλλει στην επιτήρηση/προστασία περιοχών με τη χρήση γεωγραφικών πληροφοριακών συστημάτων και την αξιοποίηση εικόνας δορυφόρων.
Κατά την άποψή μας για να λειτουργήσουν με επιτυχία όλα τα παραπάνω στο δικό μας Δήμο θα πρέπει πέρα από την τεχνική υποδομή που απαιτεί την εγκατάσταση δικτύου οπτικών ινών ή ενεργών σημείων ασύρματης ευρυζωνικότητας και την επένδυση σε λογισμικό, η Δημοτική Αρχή να αντιμετωπίσει το θέμα με καινοτομία. Οι δήμοι που θα επενδύσουν (το πρόγραμμα ΕΣΠΑ δίνει τέτοιες δυνατότητες!) σε νέες τεχνολογίες δεν θα δουν άμεσα τα αποτελέσματα αλλά σύντομα τα οφέλη θα είναι πολλαπλά. Αυτό που χρειάζεται είναι όραμα και συναίνεση όλων να προχωρήσουμε μπροστά, να εστιαστούμε στον κοινό στόχο και να αξιοποιήσουμε τα άτομα εκείνα που έχουν γνώση και μεράκι στις νέες τεχνολογίες.
Η νέα γενιά που είναι εξοικειωμένη με τις νέες τεχνολογίες μπορεί να αποτελέσει την κινητήριο δύναμη για το σκοπό αυτό γιατί ούτως ή άλλως είναι και εκείνη που θα απαιτήσει από τη Δημοτική αρχή η υποδομή στις ΤΠΕ να αποτελεί σύντομα κοινωνικό αγαθό στον τόπο μας (όπως η ηλεκτροδότηση, η ύδρευση και η αποχέτευση). Οι έρευνες άλλωστε δείχνουν ότι σε 10 περίπου χρόνια από τώρα το 80% των υπηρεσιών που θα εκτελεί ο πολίτης με το κράτος θα γίνονται ηλεκτρονικά μέσω των Δήμων!
Ας αντιληφθούμε όλοι ότι η μορφή των Δήμων του αύριο περνά μέσα από τις επιλογές μας του σήμερα και ας προχωρήσουμε με αποφασιστικότητα στην Νέα Ψηφιακή Εποχή!
Καταλήγοντας και για όσους θα προτρέξουν να αμφισβητήσουν τις δυνατότητες της ράτσας μας, σας παραθέτω όσα από νωρίς είχε πει ο εκλιπών σκαπανέας της πληροφορικής, Καθηγητής του ΜΙΤ Μιχάλης Δερτούζος: «Αν και είναι συνήθως επικίνδυνες οι γενικεύσεις με βάση εθνικά καλούπια, το λογισμικό και οι πετυχημένες χρήσεις της πληροφορικής θέλουν τρέλες, ιδιορρυθμίες και εφευρετικότητα που δεν φυτρώνουν εύκολα στον κήπο της ομοιομορφίας. Τα άυλα προϊόντα της πληροφορικής αντιπροσωπεύουν ένα περίεργο μείγμα επιστήμης και τέχνης. Αντί για σχολαστική ακρίβεια θέλουν γρηγοράδα... και λίγο μπουρδούκλωμα. Ας τελειώσει το πρόγραμμα τώρα και ας έχει και λίγα σφάλματα. Εμείς οι Έλληνες έχουμε κάποια ανάλογη τάση στην αντιμετώπιση προβλημάτων - με ταχύτητα, μπουρδούκλωμα και διόρθωση - που αποτελεί πλεονέκτημα στην πληροφορική. Προσθέστε σ' αυτό την κληρονομιά και την αγάπη που έχουμε στα σχήματα φαντασίας («αν ήταν έτσι... θα γινόταν έτσι...») στις φιλοσοφικές συζητήσεις... Νομίζω ότι έχουμε μια κλίση προς την άυλη πληροφορική που ξεπερνάει την τάση μας προς την υλική βιομηχανία».
Γιώργος Ντούρμας (g.dourmas@aegean.gr)
Ο γράφων είναι λέκτορας (ΠΔ 407/80) στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου στο αντικείμενο «Πληροφοριακά Συστήματα Διοίκησης». Διετέλεσε μέλος και ερευνητής του E-Business Forum που μελέτησε το 2006 θέματα σχετικά με τη διείσδυση των νέων τεχνολογιών στην Ελλάδα. Έχει επίσης διατελέσει εισηγητής σεμιναρίων επιμόρφωσης στελεχών του Δημοσίου Τομέα στους νομούς Χίου, Λέσβου, Σάμου, Χανίων και Λασιθίου στα θέματα «Ηλεκτρονικής Κυβέρνησης και Διακυβέρνησης» μέσω του Ινστιτούτου Διαβαλκανικών Σπουδών Δημόσιας Διοίκησης. Σήμερα είναι επιστημονικός υπεύθυνος της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας στο γνωστικό αντικείμενο «Διαχείριση συμβολαίων παροχής υπηρεσιών πληροφορικής υποστήριξης με εξωτερικούς ιδιωτικούς παροχείς υπηρεσιών πληροφορικής» (μέτρο 2.5 της Κοινωνίας της Πληροφορίας).
Η μετάβαση προς το ψηφιακό μέλλον αποτελεί μονόδρομο για την Αυτοδιοίκηση η οποία οφείλει να δείξει το δρόμο της προόδου της καινοτομίας και της αμεσότερης εξυπηρέτησης των πολιτών σε ρεαλιστική βάση.
Για το λόγο αυτό η ΚΕΔΚΕ (Κεντρική Ένωση Δήμων και Κοινοτήτων Ελλάδας) με τη συνεργασία και την υποστήριξη του ΙΤΑ (Ινστιτούτου Τοπικής Αυτοδιοίκησης), ξεκίνησε σε όλους τους ΟΤΑ της χώρας, την υλοποίηση του Προγράμματος «Κατάρτιση Αιρετών Εκπροσώπων Πρωτοβάθμιας Αυτοδιοίκησης στις Νέες Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών» με την επωνυμία «Ψηφιακός Δήμος». Στόχος της παρέμβασης είναι να ενεργοποιηθεί η κάθε τοπική κοινωνία ώστε οι Δήμαρχοι και οι αιρετοί εκπρόσωποι να έρθουν πιο κοντά στις νέες τεχνολογίες.
Αντικείμενο του Προγράμματος είναι η ενημέρωση, κατανόηση, ευαισθητοποίηση - και όχι η απόκτηση εξειδικευμένων δεξιοτήτων - των αιρετών τόσο για τις δυνατότητες και την προοπτική που προσφέρει η εισαγωγή κι η αξιοποίηση της ΤΠΕ (Τεχνολογίας Πληροφορικής και Επικοινωνιών), όσο και για τις σημαντικές επιλογές/ αλλαγές που προϋποθέτει και συνεπιφέρει η εφαρμογή τους στο Δήμο. Η κατάρτιση των αιρετών περιλαμβάνει δύο συμπληρωματικές κατευθύνσεις: α) την εξοικείωση των αιρετών στη χρήση υπολογιστή και ευρυζωνικού Διαδικτύου και β) την καλύτερη αξιοποίηση των πληροφοριακών συστημάτων και ψηφιακών υπηρεσιών που υλοποιούνται στους δήμους, στο πλαίσιο της Ψηφιακής Στρατηγικής.
Ο Ψηφιακός Δήμος συνιστά μία ολοκληρωμένη προσέγγιση η οποία με απλό και προσιτό τρόπο συμβάλλει στην αντιμετώπιση του ζητήματος του ψηφιακού χάσματος και του ψηφιακού αναλφαβητισμού στο χώρο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και υποστηρίζει τις απαραίτητες αλλαγές που πρέπει να γίνουν με στόχο την ποιοτικότερη αναδιοργάνωση των δομών και των υπηρεσιών των Δήμων και Κοινοτήτων της χώρας μας.
Η εφαρμογή της ΤΠΕ στους Δήμους εξυπηρετεί πολλούς σκοπούς οι βασικότεροι από τους οποίους είναι:
1. Διευρύνει τις λειτουργικές και διοικητικές δυνατότητες των Δήμων διασυνδέοντας τα τμήματα του Δήμου εσωτερικά αλλά και το Δήμο προς τα έξω με άλλες Κυβερνητικές Υπηρεσίες (π.χ. Νομαρχίες, Επιμελητήρια, Ασφαλιστικά Ταμεία, Δικαστικές Αρχές, ΟΑΕΔ κ.λ.π.).
2. Καθιστά τη δουλειά των Δήμων πιο αποτελεσματική και αποδοτική επιτυγχάνοντας ολοκλήρωση των υπηρεσιών, οικονομίες κλίμακας, μείωση στα λειτουργικά κόστη, αποσυμφόρηση της ροή εργασίας, αύξηση του διοικητικού ελέγχου, περιορισμό των «νεκρών» χρόνων κ.λ.π.
3. Βελτιώνει την ποιότητα των αποφάσεων αξιοποιώντας τα εργαλεία της Πληροφορικής στην υποστήριξη αποφάσεων ενισχύοντας παράλληλα τη συλλογικότητα.
4. Καθιστά τον Πολίτη/Δημότη το κέντρο γύρω από τον οποίο λειτουργούν οι διοικητικές δομές και παρέχονται οι υπηρεσίες εξυπηρέτησης ανεξαρτήτως τόπου και χρόνου (καθ' όλο το 24ωρο από οποιοδήποτε σημείο με τη χρήση του Διαδικτύου, του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και των Διαδικτυακών Πυλών).
5. Καθιστά τον Πολίτη/Δημότη επιθεωρητή της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών από τον Δήμο περιορίζοντας τον απομονωτισμό του (π.χ. με τη λειτουργία Helpdesk και κέντρου υποβολής παραπόνων όπως έχει με επιτυχία εγκαταστήσει ο Δήμος Τρικάλων).
6. Διευκολύνει τη συμμετοχή του Πολίτη στα κοινά προάγοντας την ηλεκτρονική δημοκρατία (με την εκτέλεση ηλεκτρονικών ψηφοφοριών/ δημοσκοπήσεων/ σφυγμομετρήσεων, και την εγκαθίδρυση φόρουμ ανταλλαγής απόψεων κ.λ.π.).
7. Συμβάλλει στην ανάδειξη της περιοχής (με τη δημιουργία ηλεκτρονικών τουριστικών οδηγών, ψηφιακών χαρτών, και χρήση της πολιτισμικής τεχνολογίας για την ανάδειξη αξιοθέατων, μνημείων, περιοχών φυσικού κάλλους κ.λ.π.).
8. Συμβάλλει στην επιτήρηση/προστασία περιοχών με τη χρήση γεωγραφικών πληροφοριακών συστημάτων και την αξιοποίηση εικόνας δορυφόρων.
Κατά την άποψή μας για να λειτουργήσουν με επιτυχία όλα τα παραπάνω στο δικό μας Δήμο θα πρέπει πέρα από την τεχνική υποδομή που απαιτεί την εγκατάσταση δικτύου οπτικών ινών ή ενεργών σημείων ασύρματης ευρυζωνικότητας και την επένδυση σε λογισμικό, η Δημοτική Αρχή να αντιμετωπίσει το θέμα με καινοτομία. Οι δήμοι που θα επενδύσουν (το πρόγραμμα ΕΣΠΑ δίνει τέτοιες δυνατότητες!) σε νέες τεχνολογίες δεν θα δουν άμεσα τα αποτελέσματα αλλά σύντομα τα οφέλη θα είναι πολλαπλά. Αυτό που χρειάζεται είναι όραμα και συναίνεση όλων να προχωρήσουμε μπροστά, να εστιαστούμε στον κοινό στόχο και να αξιοποιήσουμε τα άτομα εκείνα που έχουν γνώση και μεράκι στις νέες τεχνολογίες.
Η νέα γενιά που είναι εξοικειωμένη με τις νέες τεχνολογίες μπορεί να αποτελέσει την κινητήριο δύναμη για το σκοπό αυτό γιατί ούτως ή άλλως είναι και εκείνη που θα απαιτήσει από τη Δημοτική αρχή η υποδομή στις ΤΠΕ να αποτελεί σύντομα κοινωνικό αγαθό στον τόπο μας (όπως η ηλεκτροδότηση, η ύδρευση και η αποχέτευση). Οι έρευνες άλλωστε δείχνουν ότι σε 10 περίπου χρόνια από τώρα το 80% των υπηρεσιών που θα εκτελεί ο πολίτης με το κράτος θα γίνονται ηλεκτρονικά μέσω των Δήμων!
Ας αντιληφθούμε όλοι ότι η μορφή των Δήμων του αύριο περνά μέσα από τις επιλογές μας του σήμερα και ας προχωρήσουμε με αποφασιστικότητα στην Νέα Ψηφιακή Εποχή!
Καταλήγοντας και για όσους θα προτρέξουν να αμφισβητήσουν τις δυνατότητες της ράτσας μας, σας παραθέτω όσα από νωρίς είχε πει ο εκλιπών σκαπανέας της πληροφορικής, Καθηγητής του ΜΙΤ Μιχάλης Δερτούζος: «Αν και είναι συνήθως επικίνδυνες οι γενικεύσεις με βάση εθνικά καλούπια, το λογισμικό και οι πετυχημένες χρήσεις της πληροφορικής θέλουν τρέλες, ιδιορρυθμίες και εφευρετικότητα που δεν φυτρώνουν εύκολα στον κήπο της ομοιομορφίας. Τα άυλα προϊόντα της πληροφορικής αντιπροσωπεύουν ένα περίεργο μείγμα επιστήμης και τέχνης. Αντί για σχολαστική ακρίβεια θέλουν γρηγοράδα... και λίγο μπουρδούκλωμα. Ας τελειώσει το πρόγραμμα τώρα και ας έχει και λίγα σφάλματα. Εμείς οι Έλληνες έχουμε κάποια ανάλογη τάση στην αντιμετώπιση προβλημάτων - με ταχύτητα, μπουρδούκλωμα και διόρθωση - που αποτελεί πλεονέκτημα στην πληροφορική. Προσθέστε σ' αυτό την κληρονομιά και την αγάπη που έχουμε στα σχήματα φαντασίας («αν ήταν έτσι... θα γινόταν έτσι...») στις φιλοσοφικές συζητήσεις... Νομίζω ότι έχουμε μια κλίση προς την άυλη πληροφορική που ξεπερνάει την τάση μας προς την υλική βιομηχανία».
Γιώργος Ντούρμας (g.dourmas@aegean.gr)
Ο γράφων είναι λέκτορας (ΠΔ 407/80) στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου στο αντικείμενο «Πληροφοριακά Συστήματα Διοίκησης». Διετέλεσε μέλος και ερευνητής του E-Business Forum που μελέτησε το 2006 θέματα σχετικά με τη διείσδυση των νέων τεχνολογιών στην Ελλάδα. Έχει επίσης διατελέσει εισηγητής σεμιναρίων επιμόρφωσης στελεχών του Δημοσίου Τομέα στους νομούς Χίου, Λέσβου, Σάμου, Χανίων και Λασιθίου στα θέματα «Ηλεκτρονικής Κυβέρνησης και Διακυβέρνησης» μέσω του Ινστιτούτου Διαβαλκανικών Σπουδών Δημόσιας Διοίκησης. Σήμερα είναι επιστημονικός υπεύθυνος της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας στο γνωστικό αντικείμενο «Διαχείριση συμβολαίων παροχής υπηρεσιών πληροφορικής υποστήριξης με εξωτερικούς ιδιωτικούς παροχείς υπηρεσιών πληροφορικής» (μέτρο 2.5 της Κοινωνίας της Πληροφορίας).
Η εφαρμογή της ανακουφιστικής θεραπείας στον καρκινοπαθή τελικού σταδίου
Η εφαρμογή της ανακουφιστικής θεραπείας στον καρκινοπαθή τελικού σταδίου είναι κάτι που αποτελεί ένα βασικό ερώτημα για την ομάδα που ασχολείται στον τομέα της σύγχρονης Ογκολογίας. Ο όρος «ογκολογικός ασθενής τελικού σταδίου» προσδιορίζει τον καρκινοπαθή στον οποίο έχει εξαντληθεί η δυνατότητα εφαρμογής της σύγχρονης θεραπευτικής παρέμβασης και ήδη ευρίσκεται στη διαδικασία του θανάτου. Η αντιμετώπιση των ασθενών αυτών δεν περιορίζεται μόνο στη νοσοκομειακή θεραπεία, αλλά σε μία πολυσύνθετη ενέργεια δράσεων η οποία πρέπει να λαμβάνει υπόψη αφ' ενός τα οργανικά προβλήματα της νόσου και αφ' ετέρου τα ποικίλα ψυχοκοινωνικά και θεολογικά ζητήματα αυτής. Αυτό σημαίνει πως ο καρκινοπαθής του τελικού σταδίου πρέπει να αντιμετωπίζεται με μια ολοκληρωμένη ιατρική, βιολογική, ψυχολογική, κοινωνική και ποιμαντική υποστήριξη. Στα πλαίσια του χειρισμού των ογκολογικών ασθενών με μεταστατικό καρκίνο, και μετά την εξάντληση των ειδικών θεραπευτικών σχημάτων, τίθεται το βασικό ερώτημα για την επιβολή ενός τέλους σε μια ανθρώπινη πονεμένη ζωή από μια συγκεκριμένη ιατρική ομάδα η οποία δυνητικά τίθεται αντιμέτωπη με την αίτηση του ασθενούς για ευθανασία.
Η παρουσία της Ορθοδόξου διδασκαλίας είναι απαραίτητη για την ενίσχυση της ψυχικής δύναμης του ασθενούς ώστε να μπορέσει να αντιμετωπίσει τον επερχόμενο θάνατό του με πνεύμα εκκλησιαστικό και σωτηριολογικό μακριά από την προσέγγιση φονταμελιστικών και προτεσταντικών αντιλήψεων που πηγάζουν από τη λαθεμένη ιατρική εκκοσμίκευση και την ηθική αναλγησία που δείχνουν διάφοροι κύκλοι ως προς την ιερότητα της ζωής του ασθενούς και τον σεβασμό της αξιοπρέπειάς του. Το μέγιστο ζητούμενο της Ορθόδοξης παρέμβασης είναι εάν μπορεί σε συνδυασμό με την βιοθεολογία, την Ορθόδοξη Χριστιανική Ηθική και τη σύγχρονη κλινική και ερευνητική ιατρική πράξη, να καταρρίψει το πνευματικό κενό που αναπτύσσει ο ετοιμοθάνατος καρκινοπαθής ενισχύοντας με δύναμη και ελπίδα το πονεμένο σώμα του μέσα από την επερχόμενη λύτρωση της ψυχής του, μια λύτρωση που θα οδηγήσει στη θέωση ενός μεθόριου ανθρώπου που πόνεσε από τον καρκίνο πολύ.
Ο Υιός και Λόγος του Θεού, το δεύτερο πρόσωπο της Παναγίας Τριάδος, που έγινε δια πνεύματος Αγίου, Υιός της Παρθένου εν Βηθλεέμ, έρχεται τώρα προς το Εκούσιο Πάθος, τον τίμιο και ζωοπάροχο σταυρό του Γολγοθά. Έναν Σταυρό που γνωρίζει η ανθρώπινη φύση από την πρώτη στιγμή της σύλληψής της και συνεχίζει να σηκώνει μέχρι την τελευταία στιγμή της ύπαρξής της. Εντούτοις ο άρρωστος άνθρωπος καταλαμβάνεται από τα «απόρρητα» της Μεγάλος Εβδομάδος που διανύουμε, γεμίζοντας την ψυχή του με ελπίδα και αισιοδοξία ότι η αγάπη του Θεού θα εκφραστεί με ανταπόκριση στο πρόβλημα που αντιμετωπίζει, στην φθίνουσα ασθένεια, στην πορεία προς το δικό του Γολγοθά.
Η επαφή του ασθενούς μέσα από τη διακριτική, διδακτική, εύλαλη, και συσταυρώσιμη επικοινωνία με το Χριστό αναβαθμίζει και ενισχύει την ουσιαστική επικοινωνία του με το Θεό και την απόκτηση εμπιστοσύνης και αυτογνωσίας για την αντιμετώπιση της κατάστασής του. Η έκκληση της όποιας βοήθειας και η άρνηση ειδικής θεραπείας ή υποστηρικτικής αγωγής συναντώνται καθημερινά ως δύο συχνά φαινόμενα στην καθημερινή ιατρική πράξη. Η λέξη εγκαταλείπω τη θεραπεία δεν είναι ούτε χριστιανική απόφαση ούτε νόμιμη εκκλησιολογική απόφαση, ακόμα και αν υποστηρίζεται ότι με την αποδοχή της ενισχύεται ο σεβασμός της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, και η προσωπικότητα και ανεξαρτησία του ασθενούς. Οι απόψεις είναι φυσικά διφορούμενες και ιδίως στις δύσκολες ημέρες του συμφέροντος και της προσωπικής απομάκρυνσης του ανθρώπου εκεί όπου η αγαπητική πορεία του προς το Θεό αλλά και τους συνανθρώπους του αντικαθίσταται από την έννοια του συμφέροντος, της αδιαφορίας και της εγκατάλειψης. Ο Τόμας Μουρ κάνει έκκληση σε ιερείς και γιατρούς να παρακινούν ανίατα ασθενείς να τερματίζουν μόνοι τους τη ζωή τους όταν αυτή έχει καταντήσει άχρηστη και οδυνηρή. Πόσο οδυνηρή μπορεί να είναι μια ζωή όταν είναι γεμάτη από Χριστό και παίρνει αλλά και δίνει αγάπη καθημερινά;
Βέβαια σαν άνθρωποι πολλές φορές βρισκόμαστε μπροστά σε μια διαδικασία απογοήτευσης όπου το υψηλό σθένος υποχωρεί και μπαίνουμε στη διαδικασία της πτώσης. Η αλήθεια είναι ότι η πρόοδος στην ανακουφιστική και παρηγορητική θεραπεία στους ογκολογικούς ασθενείς βελτιώνει την ποιότητα ζωής τους αναβαθμίζοντας έτσι το επίπεδο και το προσδόκιμο επιβίωσης. Βέβαια κατά την πορεία της νόσου δημιουργείται ο φόβος της μετάστασης και η προβολή του θανάτου επανέρχεται μπροστά στον ταλαιπωρημένο άνθρωπο. Στο στάδιο αυτό όταν η δραματική ένταση και αγωνία του ασθενούς απέναντι στο επερχόμενο άγνωστο είναι ορατή, η επέμβαση της ορθοδόξου ποιμαντικής και διδασκαλίας είναι σημαντική και καθοριστική για την ενίσχυση του αρρώστου. Η αγάπη του γιατρού προς τον άρρωστο είναι δυναμική και καταλυτική για την πορεία του ασθενούς. Με την αγαπητική προσέγγιση και τη φροντίδα του ιατρού καλλιεργείται και αναπτύσσεται μια ιδιαίτερη αυτοπεποίθηση και μια ξεχωριστή εμπιστοσύνη μεταξύ ιατρού και ασθενούς. Ο χριστιανός λειτουργός της υγείας αναμφίβολα διακατεχόμενος από τη Σταυρική αγάπη του Χριστού προσπαθεί να απαλλάξει τον ασθενή του από τις ποικίλες επιδράσεις γνωστών και καθορισμένων σωματικών και ψυχικών προβλημάτων τα οποία απειλούν την ισορροπία και την πορεία της υγείας του κατά τη διάρκεια του θεραπευτικού σχήματος. Αυτό είναι συσταύρωση και αγάπη. Κάτι το οποίο έκανε και ο Σωτήρας Χριστός για τον άνθρωπο. Συσταυρώθηκε και θυσιάστηκε για αυτόν.
Ο γιατρός πρέπει να συσταυρώνεται και να συμπορεύεται με τον άρρωστό του. Να καλλιεργεί με τη συμπεριφορά του και να αναδεικνύει την σπουδαιότητα της ζωής αλλά και της θυσιαστικής αγάπης και της προσφοράς στην καθημερινή ιατρική γεγονός που θα τον οδηγεί στη συνειδησιακή γαλήνη και την ψυχική και σωματική αναβάθμιση του ασθενούς του. Ο γιατρός πρέπει να αναβαθμίζει τη σπουδαιότητα του ασθενούς, με τον τρόπο του να απομακρύνει κάθε σκέψη ή προοπτική ευθανασίας όπως και αν εκφράζεται αυτή.
Η ζωή και ο άνθρωπος μπορούν να μας εκπλήσσουν συνεχώς και ιδιαίτερα όταν ο λειτουργός υγείας διαθέτει εφεδρείες ψυχικού σθένους, πνευματικής καλλιέργειας, και χριστιανικής εύλαλης σιωπής η οποία μεταφράζεται σε συμπόνια, και αγάπη προς τον ασθενή του. Η ανθρώπινη αδυναμία δεν υποβαθμίζει την εφαρμογή και τη δράση της αγάπης στη ζωή μας. Οι σχέσεις του ασθενούς με το γιατρό του δεν είναι μια τυπική θεραπευτική προσέγγιση αλλά πρέπει να βασίζεται στη βαθιά θεολογική έννοια των Αγίων ημερών που διανύουμε και που μεταφράζονται σαν αγάπη, φροντίδα και προσφορά. Μια διακονία που οφείλουμε να την γεμίζουμε καθημερνά με καύσιμα αγάπης. Η ανθρώπινη αδυναμία μπροστά στην ασθένεια δεν είναι ντροπή. Η απομόνωση της αγαπητικής σχέσης με τον άρρωστο και η απόκρυψή της από τον άρρωστο είναι επικίνδυνο τόσο για την εφαρμογή της ιατρικής διακονίας από τον εξασθενημένο ιατρικό λειτουργό υγείας όσο και για τον άρρωστο και για όλους αυτούς που προσβλέπουν σε αυτόν.
Ιερομόναχος π. Θεοδόσιος Μανώλης
Βιοτεχνολόγος - Μοριακός - Ιατρικός Ερευνητής - Θεολόγος
Η παρουσία της Ορθοδόξου διδασκαλίας είναι απαραίτητη για την ενίσχυση της ψυχικής δύναμης του ασθενούς ώστε να μπορέσει να αντιμετωπίσει τον επερχόμενο θάνατό του με πνεύμα εκκλησιαστικό και σωτηριολογικό μακριά από την προσέγγιση φονταμελιστικών και προτεσταντικών αντιλήψεων που πηγάζουν από τη λαθεμένη ιατρική εκκοσμίκευση και την ηθική αναλγησία που δείχνουν διάφοροι κύκλοι ως προς την ιερότητα της ζωής του ασθενούς και τον σεβασμό της αξιοπρέπειάς του. Το μέγιστο ζητούμενο της Ορθόδοξης παρέμβασης είναι εάν μπορεί σε συνδυασμό με την βιοθεολογία, την Ορθόδοξη Χριστιανική Ηθική και τη σύγχρονη κλινική και ερευνητική ιατρική πράξη, να καταρρίψει το πνευματικό κενό που αναπτύσσει ο ετοιμοθάνατος καρκινοπαθής ενισχύοντας με δύναμη και ελπίδα το πονεμένο σώμα του μέσα από την επερχόμενη λύτρωση της ψυχής του, μια λύτρωση που θα οδηγήσει στη θέωση ενός μεθόριου ανθρώπου που πόνεσε από τον καρκίνο πολύ.
Ο Υιός και Λόγος του Θεού, το δεύτερο πρόσωπο της Παναγίας Τριάδος, που έγινε δια πνεύματος Αγίου, Υιός της Παρθένου εν Βηθλεέμ, έρχεται τώρα προς το Εκούσιο Πάθος, τον τίμιο και ζωοπάροχο σταυρό του Γολγοθά. Έναν Σταυρό που γνωρίζει η ανθρώπινη φύση από την πρώτη στιγμή της σύλληψής της και συνεχίζει να σηκώνει μέχρι την τελευταία στιγμή της ύπαρξής της. Εντούτοις ο άρρωστος άνθρωπος καταλαμβάνεται από τα «απόρρητα» της Μεγάλος Εβδομάδος που διανύουμε, γεμίζοντας την ψυχή του με ελπίδα και αισιοδοξία ότι η αγάπη του Θεού θα εκφραστεί με ανταπόκριση στο πρόβλημα που αντιμετωπίζει, στην φθίνουσα ασθένεια, στην πορεία προς το δικό του Γολγοθά.
Η επαφή του ασθενούς μέσα από τη διακριτική, διδακτική, εύλαλη, και συσταυρώσιμη επικοινωνία με το Χριστό αναβαθμίζει και ενισχύει την ουσιαστική επικοινωνία του με το Θεό και την απόκτηση εμπιστοσύνης και αυτογνωσίας για την αντιμετώπιση της κατάστασής του. Η έκκληση της όποιας βοήθειας και η άρνηση ειδικής θεραπείας ή υποστηρικτικής αγωγής συναντώνται καθημερινά ως δύο συχνά φαινόμενα στην καθημερινή ιατρική πράξη. Η λέξη εγκαταλείπω τη θεραπεία δεν είναι ούτε χριστιανική απόφαση ούτε νόμιμη εκκλησιολογική απόφαση, ακόμα και αν υποστηρίζεται ότι με την αποδοχή της ενισχύεται ο σεβασμός της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, και η προσωπικότητα και ανεξαρτησία του ασθενούς. Οι απόψεις είναι φυσικά διφορούμενες και ιδίως στις δύσκολες ημέρες του συμφέροντος και της προσωπικής απομάκρυνσης του ανθρώπου εκεί όπου η αγαπητική πορεία του προς το Θεό αλλά και τους συνανθρώπους του αντικαθίσταται από την έννοια του συμφέροντος, της αδιαφορίας και της εγκατάλειψης. Ο Τόμας Μουρ κάνει έκκληση σε ιερείς και γιατρούς να παρακινούν ανίατα ασθενείς να τερματίζουν μόνοι τους τη ζωή τους όταν αυτή έχει καταντήσει άχρηστη και οδυνηρή. Πόσο οδυνηρή μπορεί να είναι μια ζωή όταν είναι γεμάτη από Χριστό και παίρνει αλλά και δίνει αγάπη καθημερινά;
Βέβαια σαν άνθρωποι πολλές φορές βρισκόμαστε μπροστά σε μια διαδικασία απογοήτευσης όπου το υψηλό σθένος υποχωρεί και μπαίνουμε στη διαδικασία της πτώσης. Η αλήθεια είναι ότι η πρόοδος στην ανακουφιστική και παρηγορητική θεραπεία στους ογκολογικούς ασθενείς βελτιώνει την ποιότητα ζωής τους αναβαθμίζοντας έτσι το επίπεδο και το προσδόκιμο επιβίωσης. Βέβαια κατά την πορεία της νόσου δημιουργείται ο φόβος της μετάστασης και η προβολή του θανάτου επανέρχεται μπροστά στον ταλαιπωρημένο άνθρωπο. Στο στάδιο αυτό όταν η δραματική ένταση και αγωνία του ασθενούς απέναντι στο επερχόμενο άγνωστο είναι ορατή, η επέμβαση της ορθοδόξου ποιμαντικής και διδασκαλίας είναι σημαντική και καθοριστική για την ενίσχυση του αρρώστου. Η αγάπη του γιατρού προς τον άρρωστο είναι δυναμική και καταλυτική για την πορεία του ασθενούς. Με την αγαπητική προσέγγιση και τη φροντίδα του ιατρού καλλιεργείται και αναπτύσσεται μια ιδιαίτερη αυτοπεποίθηση και μια ξεχωριστή εμπιστοσύνη μεταξύ ιατρού και ασθενούς. Ο χριστιανός λειτουργός της υγείας αναμφίβολα διακατεχόμενος από τη Σταυρική αγάπη του Χριστού προσπαθεί να απαλλάξει τον ασθενή του από τις ποικίλες επιδράσεις γνωστών και καθορισμένων σωματικών και ψυχικών προβλημάτων τα οποία απειλούν την ισορροπία και την πορεία της υγείας του κατά τη διάρκεια του θεραπευτικού σχήματος. Αυτό είναι συσταύρωση και αγάπη. Κάτι το οποίο έκανε και ο Σωτήρας Χριστός για τον άνθρωπο. Συσταυρώθηκε και θυσιάστηκε για αυτόν.
Ο γιατρός πρέπει να συσταυρώνεται και να συμπορεύεται με τον άρρωστό του. Να καλλιεργεί με τη συμπεριφορά του και να αναδεικνύει την σπουδαιότητα της ζωής αλλά και της θυσιαστικής αγάπης και της προσφοράς στην καθημερινή ιατρική γεγονός που θα τον οδηγεί στη συνειδησιακή γαλήνη και την ψυχική και σωματική αναβάθμιση του ασθενούς του. Ο γιατρός πρέπει να αναβαθμίζει τη σπουδαιότητα του ασθενούς, με τον τρόπο του να απομακρύνει κάθε σκέψη ή προοπτική ευθανασίας όπως και αν εκφράζεται αυτή.
Η ζωή και ο άνθρωπος μπορούν να μας εκπλήσσουν συνεχώς και ιδιαίτερα όταν ο λειτουργός υγείας διαθέτει εφεδρείες ψυχικού σθένους, πνευματικής καλλιέργειας, και χριστιανικής εύλαλης σιωπής η οποία μεταφράζεται σε συμπόνια, και αγάπη προς τον ασθενή του. Η ανθρώπινη αδυναμία δεν υποβαθμίζει την εφαρμογή και τη δράση της αγάπης στη ζωή μας. Οι σχέσεις του ασθενούς με το γιατρό του δεν είναι μια τυπική θεραπευτική προσέγγιση αλλά πρέπει να βασίζεται στη βαθιά θεολογική έννοια των Αγίων ημερών που διανύουμε και που μεταφράζονται σαν αγάπη, φροντίδα και προσφορά. Μια διακονία που οφείλουμε να την γεμίζουμε καθημερνά με καύσιμα αγάπης. Η ανθρώπινη αδυναμία μπροστά στην ασθένεια δεν είναι ντροπή. Η απομόνωση της αγαπητικής σχέσης με τον άρρωστο και η απόκρυψή της από τον άρρωστο είναι επικίνδυνο τόσο για την εφαρμογή της ιατρικής διακονίας από τον εξασθενημένο ιατρικό λειτουργό υγείας όσο και για τον άρρωστο και για όλους αυτούς που προσβλέπουν σε αυτόν.
Ιερομόναχος π. Θεοδόσιος Μανώλης
Βιοτεχνολόγος - Μοριακός - Ιατρικός Ερευνητής - Θεολόγος
ΤΑ ΣΚΕΥΗ ΤΩΝ ΤΣΟΠΑΝΗΔΩΝ
Στο προηγούμενο φύλλο μας, είχαμε αναφερθεί στη ζωή των τσοπάνηδων της παλαιότερης εποχής. Σήμερα θα μιλήσουμε για τα σκεύη τους και τον τρόπο παρασκευής των γαλακτοκομικών προϊόντων.
Τα σκεύη των τσοπάνηδων δεν είναι πολλά. Μικρά καθώς είναι τα περισσότερα, μπορούν να μεταφέρονται εύκολα στις συχνές μετακινήσεις τους. Αναφέρουμε τα σπουδαιότερα.
Καρδάρες: Είναι συνήθως δύο, ξύλινες και κάπως φαρδιές, ζωσμένες με λαμαρινένια στεφάνια και ημικυκλικό σιδερένιο χερούλι. Τις χρησιμοποιούν για να πιάνουν το γάλα στο άρμεγμα.
Βεδούρες: Ξύλινες κι αυτές, σαν την καρδάρα περίπου, που σ' αυτές πήζουν και το γιαούρτι μερικές φορές.
Τρίφτης: Ξύλινο, μακρύ και λίγο πλακερό ξύλο, με χέρι απ' το ίδιο, γυριστό σαν ραβδί. Ανακατεύουν μ' αυτό το γάλα όταν βράζει.
Καδί: Ξύλινο, πολύ στενό και ψηλό σκεύος που ρίχνουν το γάλα για να το χτυπήσουν με τον κόφτη προκειμένου να βγει το βούτυρο.
Κόφτης: Μακρύ ξύλο που στο κάτω μέρος έχει ξύλινο τρυπητό δίσκο που χτυπάει το γάλα.
Τσαντίλες: Μάλλινα υφάσματα, φτιαγμένα κατάλληλα για να στραγγίζουν το τυρί τη μυζήθρα και το ξυνοτύρι. Επίσης για να στραγγίζουν το γιαούρτι προκειμένου να γίνει πιο πηχτό (γιαούρτη τσαντίλας). Σήμερα τα τσαντίλια είναι συνήθως βαμβακερά.
Κούτλας: Ξύλινο κατσαρόλι με μακρύ χέρι στα πλάγια, που το χρησιμοποιούσαν για να μετρούν το γάλα και να πίνουν νερό.
Κεψές: Μεταλλικό τρυπητό, με μακρύ χέρι για να βγάζουν τη μυζήθρα από το κακάβι που βράζει το τυρόγαλο.
Κακάβι, τέντζερης, μπακράκι: Χάλκινα δοχεία διαφόρων μεγεθών, που τα χρησιμοποιούσαν για το βράσιμο του γάλατος κ.λ.π.
Κάδες: Ξύλινα δοχεία με κινούμενο σκέπασμα για να βάζουν το τυρί.
Δερμάτια: Τουλούμια που έβαζαν το τυρί και το ξυνοτύρι από κατσικίσιο δέρμα.
Βιτσέλα: Μικρά ξύλινα δοχεία, σαν μικροσκοπικά βαρελάκια με χερούλι από σκοινί για να κρεμιέται στο ζώο ή στα δέντρα. Σ' αυτό έβαζαν νερό για να πίνουν τις ατέλειωτες ώρες που βοσκούσαν τα πρόβατα.
Γκλίτσα: Απαραίτητη, κυρίως για τους προβαταραίους. Την είχαν για να ξεκουράζονται και να πιάνουν τα πρόβατα απ' το πόδι. Είναι συνήθως σκαλιστή.
Ραβδί: Απαραίτητο για τους γιδαραίους. Πολύ μακρύ, ξεπερνάει το ύψος του ανθρώπου και στην άκρη του δημιουργεί καμπύλη από το ίδιο ξύλο. Μ' αυτό πιάνουν τα γίδια απ' το λαιμό ή το πόδι όταν προσπαθούν να απομακρυνθούν.
- Τόσο σ' αυτό, όσο και στη γκλίτσα, στηρίζονται οι τσοπάνηδες, πηδώντας τους βράχους και τα πουρνάρια, το περνούν στο σβέρκο και κρεμούν στις άκρες του τα χέρια τους, όταν βαδίζουν στα ισάδια ή γέρνουν και στηρίζουν το σώμα τους ακουμπώντας στο ραβδί ή στη γκλίτσα κάτω απ' τη μασχάλη τους, όταν αγναντεύουν το κοπάδι τους που βοσκάει.
Απαραίτητα στο μαντρί, όταν υπήρχαν νεογέννητα ήταν η μελούτη και το κουβέλι για να κοιμούνται να βρέφη, ενώ στη μελούτη έβαζαν το παιδί όταν η μητέρα έπρεπε να βγει έξω από το μαντρί για διάφορες δουλειές, για να μπορεί να το κουβαλάει στους ώμους της.
Αλλα αντικείμενα ήταν τα ταγάρια, και περιστασιακά τα ειδικά λανάρια με τα οποία ξεχώριζαν και λανάριζαν το μαλλί εκείνο με το οποίο γινόταν το στημόνι για τη κατασκευή της πατατούκας, το τράγιο (τράιου),που ήταν κλινοστρωμνή από τραγίσιο μαλλί, σκληρό, βαρύ και πολύ ανθεκτικό κ.α.
- Κυριότερος εχθρός των προβάτων στην περιοχή μας, μιας και δεν υπήρχαν τσακάλια και λύκοι, ήταν τα όρνια, τα οποία παραμόνευαν και ορμούσαν στα πρόβατα που έβρισκαν μόνα τους
Η παρασκευή των γαλακτοκομικών προϊόντων
Βούτυρο: Πρώτα σουρώνουν το γάλα με ένα πανί για να φύγουν οι διάφορες ακαθαρσίες, τρίχες κ.λ.π. που πιθανόν να έπεσαν μέσα στο γάλα. Το βάζουν στο κακάβι και του ρίχνουν τη μαγιά. Τότε το γάλα αρχίζει να γίνεται πιο πηχτό και στη συνέχεια το ρίχνουνε στο καδί και αρχίζουν να το χτυπάνε με τον κόφτη, περίπου 500 χτυπήματα συνεχώς και με δύναμη. Όταν αρχίζουν να γίνονται τα πρώτα «χουρμπούλια» σταματάει λίγο το χτύπημα, ρίχνουν λίγο νερό και ξαναρχίζουν. Αυτό γίνεται αρκετές φορές και όταν σχηματιστεί το βούτυρο υπολογίζεται ότι πρέπει να έχει χτυπηθεί πάνω από 1.000 φορές. Το βούτυρο μένει από πάνω και όταν το μαζεύουμε μένει από κάτω το ξινόγαλο.
Εδώ πρέπει να πούμε ότι στους περισσότερους κτηνοτρόφους οι ποσότητες γάλατος δεν ήταν μεγάλες και έτσι υπήρχε ένα διάστημα 10-15 ημερών που έβγαζαν μόνο βούτυρο και άλλα διαστήματα που έβγαζαν το τυρί. Όταν λοιπόν ήταν η περίοδος που έπρεπε να βγάλουν βούτυρο, έβαζαν την πρώτη μέρα μαγιά από γιαούρτι (περίπου ένας κεσές). Όταν το γάλα έπηζε λίγο όπως είπαμε προηγουμένως μάζευαν λίγο και το χρησιμοποιούσαν για μαγιά την επόμενη μέρα.
Ξινοτύρι: Το ξινόγαλο που έμενε μετά την παρασκευή του βουτύρου, το έβαζαν στο καζάνι και του έβαζαν φωτιά, όχι για να βράσει, αλλά να ζεσταθεί καλά και το ανακάτευαν. Όταν αρχίζει να ξεχωρίζει το ξινοτύρι, το μαζεύουνε με τον κεψέ και το βάζουν σε τσαντίλια για να στραγγίσει. Το δε υπόλοιπο υγρό που μένει (ο καψάς) το χύνουν ή πίνουν και τα ζώα μερικές φορές.., κυρίως τα γουρούνια.
Τυρί: Πρώτα σούρωναν το γάλα και το έριχναν στο καζάνι (κακάβι). Το γάλα έπρεπε να είναι λίγο χλιαρό. Έριχναν μέσα την πυτιά η οποία ήταν ένζυμο από το στομάχι κατσικιού ή αρνιού γάλακτος. Σε μία περίπου ώρα έχει πήξει και τότε το ρίχνουν στα τσαντίλια για να στραγγίσει. Τα υγρά που πέφτουν από το στράγγισμα είναι το τυρόγαλο (τρόγαλο)
Μυζήθρα: Το «τρόγαλο» το βάζουμε στο καζάνι και το βράζουμε. Κατά τη διάρκεια δε του βρασίματος δημιουργούνται πήγματα τα οποία τα μαζεύουν με τον κεψέ και τα βάζουν σε τσαντίλια για να στραγγίσουν και αφού φύγουν τα υγρά (καψάς) μένει η μυζήθρα.
Γιαούρτι: Για να γίνει το γιαούρτι, πρώτα έπρεπε να βράσει το γάλα. Ύστερα το αφήνουν να κρυώσει, αλλά όχι πολύ. Επειδή τότε δεν είχαν θερμόμετρα για να υπολογίσουν τη θερμοκρασία, έβαζαν το δάχτυλο μέσα στο γάλα και μετρούσαν. Αν το δάχτυλο άντεχε μέσα στο γάλα μέχρι να μετρήσουν έως το 25 ή 30 τότε το γάλα ήταν έτοιμο για πήξιμο. Για το κατσικίσιο γάλα θα έπρεπε να ήταν λίγο πιο ζεστό, δηλαδή το δάχτυλο να άντεχε να παραμείνει μέσα στο γάλα μέχρι να μετρήσουν έως 20 ή 25. Μετά έριχναν μέσα τη μαγιά, το τοποθετούσαν σε διάφορα δοχεία, το σκέπαζαν για να διατηρεί μια συγκεκριμένη θερμοκρασία και σε λίγες ώρες το γιαούρτι ήταν έτοιμο.
Τα σκεύη των τσοπάνηδων δεν είναι πολλά. Μικρά καθώς είναι τα περισσότερα, μπορούν να μεταφέρονται εύκολα στις συχνές μετακινήσεις τους. Αναφέρουμε τα σπουδαιότερα.
Καρδάρες: Είναι συνήθως δύο, ξύλινες και κάπως φαρδιές, ζωσμένες με λαμαρινένια στεφάνια και ημικυκλικό σιδερένιο χερούλι. Τις χρησιμοποιούν για να πιάνουν το γάλα στο άρμεγμα.
Βεδούρες: Ξύλινες κι αυτές, σαν την καρδάρα περίπου, που σ' αυτές πήζουν και το γιαούρτι μερικές φορές.
Τρίφτης: Ξύλινο, μακρύ και λίγο πλακερό ξύλο, με χέρι απ' το ίδιο, γυριστό σαν ραβδί. Ανακατεύουν μ' αυτό το γάλα όταν βράζει.
Καδί: Ξύλινο, πολύ στενό και ψηλό σκεύος που ρίχνουν το γάλα για να το χτυπήσουν με τον κόφτη προκειμένου να βγει το βούτυρο.
Κόφτης: Μακρύ ξύλο που στο κάτω μέρος έχει ξύλινο τρυπητό δίσκο που χτυπάει το γάλα.
Τσαντίλες: Μάλλινα υφάσματα, φτιαγμένα κατάλληλα για να στραγγίζουν το τυρί τη μυζήθρα και το ξυνοτύρι. Επίσης για να στραγγίζουν το γιαούρτι προκειμένου να γίνει πιο πηχτό (γιαούρτη τσαντίλας). Σήμερα τα τσαντίλια είναι συνήθως βαμβακερά.
Κούτλας: Ξύλινο κατσαρόλι με μακρύ χέρι στα πλάγια, που το χρησιμοποιούσαν για να μετρούν το γάλα και να πίνουν νερό.
Κεψές: Μεταλλικό τρυπητό, με μακρύ χέρι για να βγάζουν τη μυζήθρα από το κακάβι που βράζει το τυρόγαλο.
Κακάβι, τέντζερης, μπακράκι: Χάλκινα δοχεία διαφόρων μεγεθών, που τα χρησιμοποιούσαν για το βράσιμο του γάλατος κ.λ.π.
Κάδες: Ξύλινα δοχεία με κινούμενο σκέπασμα για να βάζουν το τυρί.
Δερμάτια: Τουλούμια που έβαζαν το τυρί και το ξυνοτύρι από κατσικίσιο δέρμα.
Βιτσέλα: Μικρά ξύλινα δοχεία, σαν μικροσκοπικά βαρελάκια με χερούλι από σκοινί για να κρεμιέται στο ζώο ή στα δέντρα. Σ' αυτό έβαζαν νερό για να πίνουν τις ατέλειωτες ώρες που βοσκούσαν τα πρόβατα.
Γκλίτσα: Απαραίτητη, κυρίως για τους προβαταραίους. Την είχαν για να ξεκουράζονται και να πιάνουν τα πρόβατα απ' το πόδι. Είναι συνήθως σκαλιστή.
Ραβδί: Απαραίτητο για τους γιδαραίους. Πολύ μακρύ, ξεπερνάει το ύψος του ανθρώπου και στην άκρη του δημιουργεί καμπύλη από το ίδιο ξύλο. Μ' αυτό πιάνουν τα γίδια απ' το λαιμό ή το πόδι όταν προσπαθούν να απομακρυνθούν.
- Τόσο σ' αυτό, όσο και στη γκλίτσα, στηρίζονται οι τσοπάνηδες, πηδώντας τους βράχους και τα πουρνάρια, το περνούν στο σβέρκο και κρεμούν στις άκρες του τα χέρια τους, όταν βαδίζουν στα ισάδια ή γέρνουν και στηρίζουν το σώμα τους ακουμπώντας στο ραβδί ή στη γκλίτσα κάτω απ' τη μασχάλη τους, όταν αγναντεύουν το κοπάδι τους που βοσκάει.
Απαραίτητα στο μαντρί, όταν υπήρχαν νεογέννητα ήταν η μελούτη και το κουβέλι για να κοιμούνται να βρέφη, ενώ στη μελούτη έβαζαν το παιδί όταν η μητέρα έπρεπε να βγει έξω από το μαντρί για διάφορες δουλειές, για να μπορεί να το κουβαλάει στους ώμους της.
Αλλα αντικείμενα ήταν τα ταγάρια, και περιστασιακά τα ειδικά λανάρια με τα οποία ξεχώριζαν και λανάριζαν το μαλλί εκείνο με το οποίο γινόταν το στημόνι για τη κατασκευή της πατατούκας, το τράγιο (τράιου),που ήταν κλινοστρωμνή από τραγίσιο μαλλί, σκληρό, βαρύ και πολύ ανθεκτικό κ.α.
- Κυριότερος εχθρός των προβάτων στην περιοχή μας, μιας και δεν υπήρχαν τσακάλια και λύκοι, ήταν τα όρνια, τα οποία παραμόνευαν και ορμούσαν στα πρόβατα που έβρισκαν μόνα τους
Η παρασκευή των γαλακτοκομικών προϊόντων
Βούτυρο: Πρώτα σουρώνουν το γάλα με ένα πανί για να φύγουν οι διάφορες ακαθαρσίες, τρίχες κ.λ.π. που πιθανόν να έπεσαν μέσα στο γάλα. Το βάζουν στο κακάβι και του ρίχνουν τη μαγιά. Τότε το γάλα αρχίζει να γίνεται πιο πηχτό και στη συνέχεια το ρίχνουνε στο καδί και αρχίζουν να το χτυπάνε με τον κόφτη, περίπου 500 χτυπήματα συνεχώς και με δύναμη. Όταν αρχίζουν να γίνονται τα πρώτα «χουρμπούλια» σταματάει λίγο το χτύπημα, ρίχνουν λίγο νερό και ξαναρχίζουν. Αυτό γίνεται αρκετές φορές και όταν σχηματιστεί το βούτυρο υπολογίζεται ότι πρέπει να έχει χτυπηθεί πάνω από 1.000 φορές. Το βούτυρο μένει από πάνω και όταν το μαζεύουμε μένει από κάτω το ξινόγαλο.
Εδώ πρέπει να πούμε ότι στους περισσότερους κτηνοτρόφους οι ποσότητες γάλατος δεν ήταν μεγάλες και έτσι υπήρχε ένα διάστημα 10-15 ημερών που έβγαζαν μόνο βούτυρο και άλλα διαστήματα που έβγαζαν το τυρί. Όταν λοιπόν ήταν η περίοδος που έπρεπε να βγάλουν βούτυρο, έβαζαν την πρώτη μέρα μαγιά από γιαούρτι (περίπου ένας κεσές). Όταν το γάλα έπηζε λίγο όπως είπαμε προηγουμένως μάζευαν λίγο και το χρησιμοποιούσαν για μαγιά την επόμενη μέρα.
Ξινοτύρι: Το ξινόγαλο που έμενε μετά την παρασκευή του βουτύρου, το έβαζαν στο καζάνι και του έβαζαν φωτιά, όχι για να βράσει, αλλά να ζεσταθεί καλά και το ανακάτευαν. Όταν αρχίζει να ξεχωρίζει το ξινοτύρι, το μαζεύουνε με τον κεψέ και το βάζουν σε τσαντίλια για να στραγγίσει. Το δε υπόλοιπο υγρό που μένει (ο καψάς) το χύνουν ή πίνουν και τα ζώα μερικές φορές.., κυρίως τα γουρούνια.
Τυρί: Πρώτα σούρωναν το γάλα και το έριχναν στο καζάνι (κακάβι). Το γάλα έπρεπε να είναι λίγο χλιαρό. Έριχναν μέσα την πυτιά η οποία ήταν ένζυμο από το στομάχι κατσικιού ή αρνιού γάλακτος. Σε μία περίπου ώρα έχει πήξει και τότε το ρίχνουν στα τσαντίλια για να στραγγίσει. Τα υγρά που πέφτουν από το στράγγισμα είναι το τυρόγαλο (τρόγαλο)
Μυζήθρα: Το «τρόγαλο» το βάζουμε στο καζάνι και το βράζουμε. Κατά τη διάρκεια δε του βρασίματος δημιουργούνται πήγματα τα οποία τα μαζεύουν με τον κεψέ και τα βάζουν σε τσαντίλια για να στραγγίσουν και αφού φύγουν τα υγρά (καψάς) μένει η μυζήθρα.
Γιαούρτι: Για να γίνει το γιαούρτι, πρώτα έπρεπε να βράσει το γάλα. Ύστερα το αφήνουν να κρυώσει, αλλά όχι πολύ. Επειδή τότε δεν είχαν θερμόμετρα για να υπολογίσουν τη θερμοκρασία, έβαζαν το δάχτυλο μέσα στο γάλα και μετρούσαν. Αν το δάχτυλο άντεχε μέσα στο γάλα μέχρι να μετρήσουν έως το 25 ή 30 τότε το γάλα ήταν έτοιμο για πήξιμο. Για το κατσικίσιο γάλα θα έπρεπε να ήταν λίγο πιο ζεστό, δηλαδή το δάχτυλο να άντεχε να παραμείνει μέσα στο γάλα μέχρι να μετρήσουν έως 20 ή 25. Μετά έριχναν μέσα τη μαγιά, το τοποθετούσαν σε διάφορα δοχεία, το σκέπαζαν για να διατηρεί μια συγκεκριμένη θερμοκρασία και σε λίγες ώρες το γιαούρτι ήταν έτοιμο.
ΔΑΠΑΝΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΔΑΣΩΝ
Μια σειρά δαπανών για έργα που στοχεύουν στην προστασία του δασικού πλούτου, εγκρίθηκε από τη Νομαρχία.
Συγκεκριμένα πρόκειται για χρηματοδοτήσεις του «Ειδικού Φορέα Δασών», που θα διατεθούν για τη συντήρηση του δασικού οδικού δικτύου των αντιπυρικών ζωνών, αντιπλημμυρικά και αντιδιαβρωτικά έργα, αναδασώσεις και συντήρηση αναδασώσεων, σποροσυλλογή, συντάξεις μελετών και λοιπά έργα καθώς και την προμήθεια ειδικών μηχανημάτων.
Το συνολικό ποσό ανέρχεται στα 4,6 εκατομμύρια ευρώ και κατανέμεται ως εξής.
Αντιπλημμυρικά έργα και αντιδιαβρωτικά έργα (περιφέρεια αρμοδιότητας Δασαρχείων Χαλκίδας και Αλιβερίου) δαπάνης 350.000 ευρώ.
Αναδασώσεις και συντήρηση αναδασώσεων (αρμοδιότητας Δασαρχείων Χαλκίδας και Αλιβερίου), δαπάνης 3.092.000 ευρώ.
Συντηρήσεις έργων αντιπυρικής προστασίας (αρμοδιότητας Δασαρχείων Λίμνης και Ιστιαίας), δαπάνης 982.000 ευρώ.
Σποροσυλλογή, δαπάνης 15.000 ευρώ.
Σύνταξη μελετών διαχείρισης στα δημόσια δάση περιοχής αρμοδιότητας δασαρχείου Χαλκίδας, δαπάνης 65.000 ευρώ.
Λοιπά έργα, δαπάνης 76.000 ευρώ.
Συγκεκριμένα πρόκειται για χρηματοδοτήσεις του «Ειδικού Φορέα Δασών», που θα διατεθούν για τη συντήρηση του δασικού οδικού δικτύου των αντιπυρικών ζωνών, αντιπλημμυρικά και αντιδιαβρωτικά έργα, αναδασώσεις και συντήρηση αναδασώσεων, σποροσυλλογή, συντάξεις μελετών και λοιπά έργα καθώς και την προμήθεια ειδικών μηχανημάτων.
Το συνολικό ποσό ανέρχεται στα 4,6 εκατομμύρια ευρώ και κατανέμεται ως εξής.
Αντιπλημμυρικά έργα και αντιδιαβρωτικά έργα (περιφέρεια αρμοδιότητας Δασαρχείων Χαλκίδας και Αλιβερίου) δαπάνης 350.000 ευρώ.
Αναδασώσεις και συντήρηση αναδασώσεων (αρμοδιότητας Δασαρχείων Χαλκίδας και Αλιβερίου), δαπάνης 3.092.000 ευρώ.
Συντηρήσεις έργων αντιπυρικής προστασίας (αρμοδιότητας Δασαρχείων Λίμνης και Ιστιαίας), δαπάνης 982.000 ευρώ.
Σποροσυλλογή, δαπάνης 15.000 ευρώ.
Σύνταξη μελετών διαχείρισης στα δημόσια δάση περιοχής αρμοδιότητας δασαρχείου Χαλκίδας, δαπάνης 65.000 ευρώ.
Λοιπά έργα, δαπάνης 76.000 ευρώ.
Μεγάλη ήταν η συμμετοχή των πολιτών κάθε ηλικίας, στον γύρο των Ψαχνών και της Καστέλλας, που διοργανώθηκε για 4η συνεχή χρονιά από το «Σύλλογο δρομέων και περιπατητών», την Κυριακή 13 Απριλίου.
Ο συμμετέχοντες, έτρεξαν και περπάτησαν κατά μήκος της διαδρομής, συνολικού μήκους 6 χιλιομέτρων, μετατρέποντας τη διοργάνωση σε αθλητικό γεγονός και γιορτή.
Φέτος ο γύρος που είχε αφετηρία και τέρμα την πλατεία των Ψαχνών, ήταν αφιερωμένος στα πέντε παλικάρια, που έχασαν τη ζωή τους στην προσπάθεια τους να σβήσουν την πυρκαγιά στο Μίστρο το περασμένο καλοκαίρι.
Οι συμμετέχοντες μάλιστα, φορούσαν και λευκές μπλούζες, στις οποίες απεικονίζονταν τα πρόσωπα των πέντε αδικοχαμένων νεαρών.
Ο συμμετέχοντες, έτρεξαν και περπάτησαν κατά μήκος της διαδρομής, συνολικού μήκους 6 χιλιομέτρων, μετατρέποντας τη διοργάνωση σε αθλητικό γεγονός και γιορτή.
Φέτος ο γύρος που είχε αφετηρία και τέρμα την πλατεία των Ψαχνών, ήταν αφιερωμένος στα πέντε παλικάρια, που έχασαν τη ζωή τους στην προσπάθεια τους να σβήσουν την πυρκαγιά στο Μίστρο το περασμένο καλοκαίρι.
Οι συμμετέχοντες μάλιστα, φορούσαν και λευκές μπλούζες, στις οποίες απεικονίζονταν τα πρόσωπα των πέντε αδικοχαμένων νεαρών.
ΜΑΗΣ
Από τον Επιτάφιο του Γ. Ρίτσου
Ο Μάης φλογερός, όλο φως και τραγούδι. Αλλά και πολύ αίμα στις λεωφόρους και στις γειτονιές του κόσμου. Αιματοβαμμένες Πρωτομαγιές στο Σικάγο αλλά και στην Καισαριανή. Διαδηλώσεις και πορείες Ειρήνης. Μάης και η μεγάλη Νίκη των λαών, που την πλήρωσαν σκληρά οι μανάδες του κόσμου.
Μάης και η μεγάλη καπνεργατική απεργία του 1936. Και η εργατομάνα Θεσσαλονίκη μετράει τα θύματα της. Η πρώτη δολοφόνα σφαίρα των δυνάμεων καταστολής βρήκε το παλικάρι από το Ασβεστοχώρι, τον Τάσο Τούση.
Το γεγονός αυτό ενέπνευσε τον Γ. Ρίτσο να γράψει τον «Επιτάφιο», που έγινε ο επιτάφιος θρήνος όλων των καιρών κι όλης της Ρωμιοσύνης, γιατί είναι έργο πανανθρώπινο, διαχρονικό και επίκαιρο. Έργο κορυφαίος διάδοχος της αρχαίας τραγωδίας και της μακραίωνης δημοτικής μας ποίησης, συναρπάζει με την αλήθεια, το λυρισμό, τη μουσικότητα, κάθε άνθρωπο, κάθε εποχής.
Ο «Επιτάφιος» γράφτηκε «εν θερμώ». Όλη η ποίηση του Ρίτσου είναι βιωματική, αλλά μεσολαβούσε κάποιος χρόνος να κατασταλάξουν τα πράγματα... ενώ τούτο γράφτηκε συγχρόνως με τα γεγονότα.
Αρχές του Μάη του '36 ξεσπά μεγάλη καπνεργατική απεργία στη Θεσσαλονίκη, που εξελίσσεται σε πανεργατική. Χωροφυλακή και ιππικό συγκρούονται με τους απεργούς και πρώτο θύμα είναι ο οδηγός Τ. Τούσης. Τον μεταφέρουν πάνω σε μια πόρτα στην κλινική «Ανδρεάδη» όπου διαπιστώνεται ο θάνατός του και από εκεί πηγαίνουν πορεία προς το Διοικητήριο. Η μητέρα βγαίνει να δει τι γίνονται τα κορίτσια της, μαθαίνει για το σκοτωμό του γιου της, ξεσπάει σε κλάματα, αλλά δεν σταματά την πορεία. Φτάνουν στο «Αλκαζάρ». Στο δρόμο τους σταματά ένα τανκ (είχε επικηρυχθεί στρατιωτικός νόμος), κι όταν το πλήρωμά του αντιλαμβάνεται πως οι διαδηλωτές έχουν πρόθεση να προχωρήσουν, πυροβολεί. Το πλήθος ακουμπά τότε την πόρτα με τη σορό του παλικαριού κάτω. Η μάνα πέφτει πάνω του κι αρχίζει να μοιρολογεί:
Γιε μου, σπλάχνο των σπλάχνων μου, καρδούλα της καρδιάς μου,
Πουλάκι της φτωχής αυλής, ανθέ της ερημιάς μου
Πώς κλείσαν τα ματάκια σου και δε θωρείς που κλαίω
Και δε σαλεύεις, δε γροικάς τα που πικρά σου λέω;
Την επομένη ο Ρίτσος βλέποντας στην εφημερίδα τη φωτογραφία της μάνας με ανοιχτά τα χέρια, σαν δυο πληγωμένες φτερούγες, να οδύρεται καταμεσής στο δρόμο, πάνω από το σκοτωμένο παιδί της, συγκλονίζεται. Η καρδιά του φλέγεται και τα φυματικά πνευμόνια του αιμορραγούν, αλλά η πένα του άγρυπνη ένα μερόνυχτο σταλάζει στο χαρτί, λέξη τη λέξη, με 14 ποιήματα, το θρήνο και το σπαραγμό της τραγικής μάνας για τον αδικοχαμένο γιο της, αλλά μαζί και την οργή για τους δολοφόνους του.
Και' γω η φτωχή και' γω η λιγνή, μεγάλη μέσα σ' όλους,
Με τα μεγάλα νύχια μου κόβω τη γη σε σβώλους
Και τους πετάω κατάμουτρα στους λύκους και στ' αγρίμια
Που μου' καναν της όψης σου το κρούσταλλο συντρίμμια
Ωστόσο κεντρικό στοιχείο, το καθ' αυτό μήνυμα του, δεν είναι η θλίψη και ο ψυχικός μαρασμός, η απογοήτευση και ο πεσιμισμός, αλλά η λαϊκή δύναμη και υπερηφάνεια, η θέληση αυτής της γυναίκας να «ζωντανέψει» το παιδί της ξανά, ζωντανεύοντας στη δική της ψυχή, στη δική της ζωή, τα δικά του οράματα
Πού σαι, καλέ μου, να χαρείς και να σταθείς κοντά μου;
Ακου τα λόγια σου λαλώ και πλάτυνε η καρδιά μου.
Πουλί μου, χίλιες δυο ζωές με σένανε με δένουν,
Κι όσοι αγαπιούνται και νεκροί, ποτέ τους δεν πεθαίνουν...
Η σύνθεση αυτού του έργου, του οποίου ο αρχικός τίτλος ήταν «Μοιρολόι-αφιέρωμα στους νεκρούς της Θεσσαλονίκης», σήμανε την ώρα της μεγάλης ωρίμανσης του Ποιητή, ποιητικής και ιδεολογικής. Γράφτηκε μάλιστα πως η ποίηση μας άλλαξε δρόμο μετά το περίφημο εκείνο «άρμεγες με τα μάτια σου το φως της οικουμένης».
Για πρώτη φορά ο Γ. Ρίτσος υπογράφει με το πραγματικό του όνομα -ως τότε χρησιμοποιούσε το όνομα του αναγραμματισμένο Γ. Σοστίρ. Ο «Επιτάφιος» έμελλε να γνωρίσει δόξα από τα πρώτα κιόλας «βήματά» του. Εκδόθηκε σε 10.000 αντίτυπα-ρεκόρ για την εποχή του. Και τόσο γρήγορα εξαντλήθηκε το βιβλίο ώστε, όταν τα όργανα της μεταξικής δικτατορίας, «εν πομπή και παρατάξει», έκαιγαν μπροστά στους στύλους του Ολυμπίου Διός, τα «ανατρεπτικά», όπως έλεγαν αυτοί, βιβλία, είχαν απομείνει μονάχα 250 αντίτυπα να καούν.
...Κι ως στέκουσουν και κοίταζες το λιόγερμα ν' ανάβει
σαν τιμονιέρης φάνταζες κι η κάμαρα καράβι...
Και το καράβι βούλιαξε κι έσπασε το τιμόνι
Και στου πελάγου το βυθό πλανιέμαι τώρα μόνη.
Ο «Επιτάφιος» με τη γρήγορη περπατησιά των στίχων και τους ομοιοκατάληκτους 15σύλλαβους έχει ύφος γνήσιο λαϊκό, όπως το δημοτικό τραγούδι. Ο ίδιος ο Ποιητής το 1978 λέει: «Έγραψα τον «Επιτάφιο»σε μια εποχή όπου τα πνευματικά ρεύματα σ' όλο τον κόσμο δημιουργούσαν εκτροπές από τις παραδόσεις...σαν μια κατοχύρωση της εθνικής και φυλετικής ταυτότητας, σε καθαρά δημοτικά μέτρα.... Κάθε τόσο, σε κρίσιμες στιγμές, που η Ελλάδα κινδυνεύει να χάσει το πρόσωπό της, επανέρχομαι στον 15/σύλλαβο (όπως και στα «18 λιανοτράγουδα», γιατί εκεί υπάρχει ολόκληρη η ιστορία του Ελληνισμού, η ιστορία των αγώνων αλλά και η αισθητική καταξίωση τους.... Και ακριβώς αυτό κάνει εδώ: καταξιώνει αισθητικά με τον ιαμβικό 15σύλλαβο και τη ρωμαλέα ποιητική του γλώσσα το μεγάλο γεγονός της πανεργατικής απεργίας της θεσσαλονίκης που άφησε πίσω της πολλούς νεκρούς.
Κάτι παρόμοιο όμως εννοεί και ο Ζεράρ Πιερά όταν λέει για τον «Επιτάφιο»: Ο «Επιτάφιος» είναι μια σημαντική γέννηση. Το ποίημα αυτό που ξετυλίγει μέσα σε 20 τραγούδια (προστέθηκαν στην πορεία τα υπόλοιπα) το μοιρολόι της μάνας απελευθερώνει με μιας το Γ. Ρίτσο από το φορμαλισμό... Κανένα ίχνος σαρκασμού ή ρητορείας. Ένας λυρισμός γυμνός, ολοζώντανος, σε μια γλώσσα οικεία και ταυτόχρονα υπερβολικά πολύτιμη... Ένας λυρισμός δεμένος με τη συλλογική μνήμη που φέρνει μέσα της το λαϊκό τραγούδι, την ειδωλολατρική μυθολογία και ορθόδοξο τελετουργικό. Χάρη σ' ένα παράδοξο, που δεν μπορεί να γίνει νοητό παρά μόνο σ' ένα λαό, που προσπαθούν να τον κάνουν να απαρνηθεί τον εαυτό του, η παράδοση γίνεται επαναστατική διεκδίκηση, εχέγγυο εθνικής ανεξαρτησίας και πηγή πολιτιστικής αναγέννησης»
Μαλλιά σγουρά που πάνω τους τα δάκτυλα περνούσα....
Φρύδι μου, γαϊτανόφρυδο και κοντυλογραμμένο...
Μάτια γλαρά που μέσα τους αντίφεγγαν τα μάκρη....
Χείλι μου μοσχομύριστο που ως λάλαγες άνθιζαν λιθάρια και ξερόδενδρα κι αηδόνια φτερουγίζαν.
Ήσουν καλός κι ήσουν γλυκός κ' είχες τις χάρες όλες...
Τι κάνει αλήθεια αυτή η μάνα στο μοιρολόι της; Τον τραγουδάει; Τον χαϊδεύει; Τον καμαρώνει;
Όταν του λέει «είχες τις χάρες όλες» δεν μένει τίποτε να προσθέσει. Κι όμως συνεχίζει μέσα από την απύθμενη καρδιά της, που δεν είναι παρά αυτή του λαού μας, όπως εκφράζεται μέσα από τα δημοτικά τραγούδια-μοιρολόγια.
Γιε μου δεν ξέρω αν πρέπει μου να σκύβω να σπαράζω,
Για πρέπει μου όρθια να σταθώ, να σε χιλιοδοξάζω.
Η ίδια θα πει:
Πότε τις χάρες σου, μια-μια, τις παίζω κομπολόι
Πότε ξανά, λυγμό-λυγμό, τις δένω μοιρολόι.
Πάντως η ισχυρή επίπτωση που έχει επάνω μας το ποίημα προέρχεται από την αλήθεια που αυτό περικλείει και από το γεγονός ότι ο ποιητής ήταν άξιος να βρει τα κατάλληλα εκφραστικά μέσα για να μας δώσει με τον αψεγάδιαστο στίχο του αυτή την Αλήθεια, στο όνομα της οποίας η μάνα στον «Επιτάφιο» δε στέκει παθητική απέναντι στη μοίρα της. Ακόμη και στον Επουράνιο δε θα διστάσει να πει:
Κι, αχ θε μου, θε μου, αν ήσουν θεός κι αν ήμασταν παιδιά σου
θα πόναγες καθώς εγώ τα δόλια πλάσματα σου.
Γιε μου καλά μου τα' λέγε το γνωστικό σου αχείλι
Κάθε φορά που ορμήνευε, κάθε φορά που εμίλει:
Εμείς κρατάμε όλη τη γης μες στ' αργασμένα μπράτσα
Και σκιάχτρα στέκουνται οι θεοί κι αφέντη έχουνε φάτσα.
Έτσι αυτόματα αρχίζει η συνειδητοποίηση της μάνας. Κι εκεί ακριβώς έγκειται και ο ηρωισμός της. Γκρεμισμένα όνειρα, πόνος, σπαραγμός, μοιρολόι, αλλά στο τέλος θριαμβεύει η ζωή. Στο λιακωτό που κοίταζε ο γιος η μάνα αρμέγει τώρα το φως της οικουμένης. Ο Ρίτσος πιάνει καλά το σφυγμό της ζωής. Και δεν το κρύβει. Αλλά με όση τόλμη μας το αποκαλύπτει, μας υποχρεώνει και να δοκιμάσουμε την εκπληκτική χαρά της γόνιμης δυνατότητας ζωής, που καμιά συμφορά, κανένας πόνος δεν μπορεί να παραμερίσει το δικαίωμα για πιότερη ανθρωπιά.
Κι αντίς τ' άφταιγα στήθεια μου να γδέρνω, δες, βαδίζω
Και πίσω από τα δάκρυα μου τον ήλιο αντικρύζω
Γιε μου, στ' αδέρφια σου τραβώ και σμίγω την οργή μου,
Σου πήρα το τουφέκι σου' κοιμήσου, εσύ, πουλί μου.
Εν κατακλείδι ο «Επιτάφιος», με απόηχους από τον επιτάφιο θρήνο, το δημοτικό τραγούδι, το μανιάτικο μοιρολόι, την Ερωφίλη, αλλά και τη μάνα του Γκόρκι, είναι μια μείζων ποιητική σύνθεση, που τη διατρέχει ένα παλλόμενο πάθος, ένα πένθος ένδοξο, θλίψη ισορροπημένη θαυμαστά. Η φιγούρα της συντετριμμένης μάνας, που μοιρολογά το σκοτωμένο της αγόρι με απελπισία και τρυφερότητα, που ξεκινά σε απόλυτο σκοτάδι (κι ο ήλιος κουβάρι ολόμαυρο, το φέγγος του έχει μάσει) για να φτάσει στο φως της «ανάστασης» (φως ιλαρό, λεβέντη μου, μ' ανέβασε απ' το χώμα), είναι μια φιγούρα σπαρακτική, πολύ οικεία για τον αναγνώστη.
Ο «Επιτάφιος»θα γίνει ιδιαίτερα δημοφιλής ιδίως μετά τη μελοποίηση του από το Μ. Θεοδωράκη, στη 10ετία του' 50. Ο Τάσος Τούσης θα ταυτιστεί με άλλους δολοφονημένους αγωνιστές. Όταν ο κόσμος πληροφορείται έξω από το ΑΧΕΠΑ της Θεσσαλονίκης το θάνατο του Γρηγόρη Λαμπράκη, Μάης και τότε του 1963, αρχίζει να τραγουδά «Μέρα Μαγιού μου μίσεψες...»
Αλλά πάλι «Γλυκέ μου, εσύ δε χάθηκες, μέσα στις φλέβες μου είσαι.
Γιε μου, στις φλέβες ολονών, έμπα βαθειά και ζήσε».
Κι έτσι έγινε. Ο «Επιτάφιος» πέρασε «μέσα στις φλέβες» των παλιότερων γενιών. Έγινε «κειμήλιο» δικό τους και κληρονομιά της σημερινής και των επερχόμενων γενεών, ώστε να τους «μεταγγίζει» με το μήνυμα και το κάλλος του την Ελπίδα και την Προοπτική.
Ελένη Λάμπρου
(αφιερωμένο στη μάνα, είτε ως αφέντρα, είτε ως αγωνίστρια, είτε ως μοναχική οδοιπόρος της ζωής)
--------------------------------------------------------------------------------
Ο Μάης φλογερός, όλο φως και τραγούδι. Αλλά και πολύ αίμα στις λεωφόρους και στις γειτονιές του κόσμου. Αιματοβαμμένες Πρωτομαγιές στο Σικάγο αλλά και στην Καισαριανή. Διαδηλώσεις και πορείες Ειρήνης. Μάης και η μεγάλη Νίκη των λαών, που την πλήρωσαν σκληρά οι μανάδες του κόσμου.
Μάης και η μεγάλη καπνεργατική απεργία του 1936. Και η εργατομάνα Θεσσαλονίκη μετράει τα θύματα της. Η πρώτη δολοφόνα σφαίρα των δυνάμεων καταστολής βρήκε το παλικάρι από το Ασβεστοχώρι, τον Τάσο Τούση.
Το γεγονός αυτό ενέπνευσε τον Γ. Ρίτσο να γράψει τον «Επιτάφιο», που έγινε ο επιτάφιος θρήνος όλων των καιρών κι όλης της Ρωμιοσύνης, γιατί είναι έργο πανανθρώπινο, διαχρονικό και επίκαιρο. Έργο κορυφαίος διάδοχος της αρχαίας τραγωδίας και της μακραίωνης δημοτικής μας ποίησης, συναρπάζει με την αλήθεια, το λυρισμό, τη μουσικότητα, κάθε άνθρωπο, κάθε εποχής.
Ο «Επιτάφιος» γράφτηκε «εν θερμώ». Όλη η ποίηση του Ρίτσου είναι βιωματική, αλλά μεσολαβούσε κάποιος χρόνος να κατασταλάξουν τα πράγματα... ενώ τούτο γράφτηκε συγχρόνως με τα γεγονότα.
Αρχές του Μάη του '36 ξεσπά μεγάλη καπνεργατική απεργία στη Θεσσαλονίκη, που εξελίσσεται σε πανεργατική. Χωροφυλακή και ιππικό συγκρούονται με τους απεργούς και πρώτο θύμα είναι ο οδηγός Τ. Τούσης. Τον μεταφέρουν πάνω σε μια πόρτα στην κλινική «Ανδρεάδη» όπου διαπιστώνεται ο θάνατός του και από εκεί πηγαίνουν πορεία προς το Διοικητήριο. Η μητέρα βγαίνει να δει τι γίνονται τα κορίτσια της, μαθαίνει για το σκοτωμό του γιου της, ξεσπάει σε κλάματα, αλλά δεν σταματά την πορεία. Φτάνουν στο «Αλκαζάρ». Στο δρόμο τους σταματά ένα τανκ (είχε επικηρυχθεί στρατιωτικός νόμος), κι όταν το πλήρωμά του αντιλαμβάνεται πως οι διαδηλωτές έχουν πρόθεση να προχωρήσουν, πυροβολεί. Το πλήθος ακουμπά τότε την πόρτα με τη σορό του παλικαριού κάτω. Η μάνα πέφτει πάνω του κι αρχίζει να μοιρολογεί:
Γιε μου, σπλάχνο των σπλάχνων μου, καρδούλα της καρδιάς μου,
Πουλάκι της φτωχής αυλής, ανθέ της ερημιάς μου
Πώς κλείσαν τα ματάκια σου και δε θωρείς που κλαίω
Και δε σαλεύεις, δε γροικάς τα που πικρά σου λέω;
Την επομένη ο Ρίτσος βλέποντας στην εφημερίδα τη φωτογραφία της μάνας με ανοιχτά τα χέρια, σαν δυο πληγωμένες φτερούγες, να οδύρεται καταμεσής στο δρόμο, πάνω από το σκοτωμένο παιδί της, συγκλονίζεται. Η καρδιά του φλέγεται και τα φυματικά πνευμόνια του αιμορραγούν, αλλά η πένα του άγρυπνη ένα μερόνυχτο σταλάζει στο χαρτί, λέξη τη λέξη, με 14 ποιήματα, το θρήνο και το σπαραγμό της τραγικής μάνας για τον αδικοχαμένο γιο της, αλλά μαζί και την οργή για τους δολοφόνους του.
Και' γω η φτωχή και' γω η λιγνή, μεγάλη μέσα σ' όλους,
Με τα μεγάλα νύχια μου κόβω τη γη σε σβώλους
Και τους πετάω κατάμουτρα στους λύκους και στ' αγρίμια
Που μου' καναν της όψης σου το κρούσταλλο συντρίμμια
Ωστόσο κεντρικό στοιχείο, το καθ' αυτό μήνυμα του, δεν είναι η θλίψη και ο ψυχικός μαρασμός, η απογοήτευση και ο πεσιμισμός, αλλά η λαϊκή δύναμη και υπερηφάνεια, η θέληση αυτής της γυναίκας να «ζωντανέψει» το παιδί της ξανά, ζωντανεύοντας στη δική της ψυχή, στη δική της ζωή, τα δικά του οράματα
Πού σαι, καλέ μου, να χαρείς και να σταθείς κοντά μου;
Ακου τα λόγια σου λαλώ και πλάτυνε η καρδιά μου.
Πουλί μου, χίλιες δυο ζωές με σένανε με δένουν,
Κι όσοι αγαπιούνται και νεκροί, ποτέ τους δεν πεθαίνουν...
Η σύνθεση αυτού του έργου, του οποίου ο αρχικός τίτλος ήταν «Μοιρολόι-αφιέρωμα στους νεκρούς της Θεσσαλονίκης», σήμανε την ώρα της μεγάλης ωρίμανσης του Ποιητή, ποιητικής και ιδεολογικής. Γράφτηκε μάλιστα πως η ποίηση μας άλλαξε δρόμο μετά το περίφημο εκείνο «άρμεγες με τα μάτια σου το φως της οικουμένης».
Για πρώτη φορά ο Γ. Ρίτσος υπογράφει με το πραγματικό του όνομα -ως τότε χρησιμοποιούσε το όνομα του αναγραμματισμένο Γ. Σοστίρ. Ο «Επιτάφιος» έμελλε να γνωρίσει δόξα από τα πρώτα κιόλας «βήματά» του. Εκδόθηκε σε 10.000 αντίτυπα-ρεκόρ για την εποχή του. Και τόσο γρήγορα εξαντλήθηκε το βιβλίο ώστε, όταν τα όργανα της μεταξικής δικτατορίας, «εν πομπή και παρατάξει», έκαιγαν μπροστά στους στύλους του Ολυμπίου Διός, τα «ανατρεπτικά», όπως έλεγαν αυτοί, βιβλία, είχαν απομείνει μονάχα 250 αντίτυπα να καούν.
...Κι ως στέκουσουν και κοίταζες το λιόγερμα ν' ανάβει
σαν τιμονιέρης φάνταζες κι η κάμαρα καράβι...
Και το καράβι βούλιαξε κι έσπασε το τιμόνι
Και στου πελάγου το βυθό πλανιέμαι τώρα μόνη.
Ο «Επιτάφιος» με τη γρήγορη περπατησιά των στίχων και τους ομοιοκατάληκτους 15σύλλαβους έχει ύφος γνήσιο λαϊκό, όπως το δημοτικό τραγούδι. Ο ίδιος ο Ποιητής το 1978 λέει: «Έγραψα τον «Επιτάφιο»σε μια εποχή όπου τα πνευματικά ρεύματα σ' όλο τον κόσμο δημιουργούσαν εκτροπές από τις παραδόσεις...σαν μια κατοχύρωση της εθνικής και φυλετικής ταυτότητας, σε καθαρά δημοτικά μέτρα.... Κάθε τόσο, σε κρίσιμες στιγμές, που η Ελλάδα κινδυνεύει να χάσει το πρόσωπό της, επανέρχομαι στον 15/σύλλαβο (όπως και στα «18 λιανοτράγουδα», γιατί εκεί υπάρχει ολόκληρη η ιστορία του Ελληνισμού, η ιστορία των αγώνων αλλά και η αισθητική καταξίωση τους.... Και ακριβώς αυτό κάνει εδώ: καταξιώνει αισθητικά με τον ιαμβικό 15σύλλαβο και τη ρωμαλέα ποιητική του γλώσσα το μεγάλο γεγονός της πανεργατικής απεργίας της θεσσαλονίκης που άφησε πίσω της πολλούς νεκρούς.
Κάτι παρόμοιο όμως εννοεί και ο Ζεράρ Πιερά όταν λέει για τον «Επιτάφιο»: Ο «Επιτάφιος» είναι μια σημαντική γέννηση. Το ποίημα αυτό που ξετυλίγει μέσα σε 20 τραγούδια (προστέθηκαν στην πορεία τα υπόλοιπα) το μοιρολόι της μάνας απελευθερώνει με μιας το Γ. Ρίτσο από το φορμαλισμό... Κανένα ίχνος σαρκασμού ή ρητορείας. Ένας λυρισμός γυμνός, ολοζώντανος, σε μια γλώσσα οικεία και ταυτόχρονα υπερβολικά πολύτιμη... Ένας λυρισμός δεμένος με τη συλλογική μνήμη που φέρνει μέσα της το λαϊκό τραγούδι, την ειδωλολατρική μυθολογία και ορθόδοξο τελετουργικό. Χάρη σ' ένα παράδοξο, που δεν μπορεί να γίνει νοητό παρά μόνο σ' ένα λαό, που προσπαθούν να τον κάνουν να απαρνηθεί τον εαυτό του, η παράδοση γίνεται επαναστατική διεκδίκηση, εχέγγυο εθνικής ανεξαρτησίας και πηγή πολιτιστικής αναγέννησης»
Μαλλιά σγουρά που πάνω τους τα δάκτυλα περνούσα....
Φρύδι μου, γαϊτανόφρυδο και κοντυλογραμμένο...
Μάτια γλαρά που μέσα τους αντίφεγγαν τα μάκρη....
Χείλι μου μοσχομύριστο που ως λάλαγες άνθιζαν λιθάρια και ξερόδενδρα κι αηδόνια φτερουγίζαν.
Ήσουν καλός κι ήσουν γλυκός κ' είχες τις χάρες όλες...
Τι κάνει αλήθεια αυτή η μάνα στο μοιρολόι της; Τον τραγουδάει; Τον χαϊδεύει; Τον καμαρώνει;
Όταν του λέει «είχες τις χάρες όλες» δεν μένει τίποτε να προσθέσει. Κι όμως συνεχίζει μέσα από την απύθμενη καρδιά της, που δεν είναι παρά αυτή του λαού μας, όπως εκφράζεται μέσα από τα δημοτικά τραγούδια-μοιρολόγια.
Γιε μου δεν ξέρω αν πρέπει μου να σκύβω να σπαράζω,
Για πρέπει μου όρθια να σταθώ, να σε χιλιοδοξάζω.
Η ίδια θα πει:
Πότε τις χάρες σου, μια-μια, τις παίζω κομπολόι
Πότε ξανά, λυγμό-λυγμό, τις δένω μοιρολόι.
Πάντως η ισχυρή επίπτωση που έχει επάνω μας το ποίημα προέρχεται από την αλήθεια που αυτό περικλείει και από το γεγονός ότι ο ποιητής ήταν άξιος να βρει τα κατάλληλα εκφραστικά μέσα για να μας δώσει με τον αψεγάδιαστο στίχο του αυτή την Αλήθεια, στο όνομα της οποίας η μάνα στον «Επιτάφιο» δε στέκει παθητική απέναντι στη μοίρα της. Ακόμη και στον Επουράνιο δε θα διστάσει να πει:
Κι, αχ θε μου, θε μου, αν ήσουν θεός κι αν ήμασταν παιδιά σου
θα πόναγες καθώς εγώ τα δόλια πλάσματα σου.
Γιε μου καλά μου τα' λέγε το γνωστικό σου αχείλι
Κάθε φορά που ορμήνευε, κάθε φορά που εμίλει:
Εμείς κρατάμε όλη τη γης μες στ' αργασμένα μπράτσα
Και σκιάχτρα στέκουνται οι θεοί κι αφέντη έχουνε φάτσα.
Έτσι αυτόματα αρχίζει η συνειδητοποίηση της μάνας. Κι εκεί ακριβώς έγκειται και ο ηρωισμός της. Γκρεμισμένα όνειρα, πόνος, σπαραγμός, μοιρολόι, αλλά στο τέλος θριαμβεύει η ζωή. Στο λιακωτό που κοίταζε ο γιος η μάνα αρμέγει τώρα το φως της οικουμένης. Ο Ρίτσος πιάνει καλά το σφυγμό της ζωής. Και δεν το κρύβει. Αλλά με όση τόλμη μας το αποκαλύπτει, μας υποχρεώνει και να δοκιμάσουμε την εκπληκτική χαρά της γόνιμης δυνατότητας ζωής, που καμιά συμφορά, κανένας πόνος δεν μπορεί να παραμερίσει το δικαίωμα για πιότερη ανθρωπιά.
Κι αντίς τ' άφταιγα στήθεια μου να γδέρνω, δες, βαδίζω
Και πίσω από τα δάκρυα μου τον ήλιο αντικρύζω
Γιε μου, στ' αδέρφια σου τραβώ και σμίγω την οργή μου,
Σου πήρα το τουφέκι σου' κοιμήσου, εσύ, πουλί μου.
Εν κατακλείδι ο «Επιτάφιος», με απόηχους από τον επιτάφιο θρήνο, το δημοτικό τραγούδι, το μανιάτικο μοιρολόι, την Ερωφίλη, αλλά και τη μάνα του Γκόρκι, είναι μια μείζων ποιητική σύνθεση, που τη διατρέχει ένα παλλόμενο πάθος, ένα πένθος ένδοξο, θλίψη ισορροπημένη θαυμαστά. Η φιγούρα της συντετριμμένης μάνας, που μοιρολογά το σκοτωμένο της αγόρι με απελπισία και τρυφερότητα, που ξεκινά σε απόλυτο σκοτάδι (κι ο ήλιος κουβάρι ολόμαυρο, το φέγγος του έχει μάσει) για να φτάσει στο φως της «ανάστασης» (φως ιλαρό, λεβέντη μου, μ' ανέβασε απ' το χώμα), είναι μια φιγούρα σπαρακτική, πολύ οικεία για τον αναγνώστη.
Ο «Επιτάφιος»θα γίνει ιδιαίτερα δημοφιλής ιδίως μετά τη μελοποίηση του από το Μ. Θεοδωράκη, στη 10ετία του' 50. Ο Τάσος Τούσης θα ταυτιστεί με άλλους δολοφονημένους αγωνιστές. Όταν ο κόσμος πληροφορείται έξω από το ΑΧΕΠΑ της Θεσσαλονίκης το θάνατο του Γρηγόρη Λαμπράκη, Μάης και τότε του 1963, αρχίζει να τραγουδά «Μέρα Μαγιού μου μίσεψες...»
Αλλά πάλι «Γλυκέ μου, εσύ δε χάθηκες, μέσα στις φλέβες μου είσαι.
Γιε μου, στις φλέβες ολονών, έμπα βαθειά και ζήσε».
Κι έτσι έγινε. Ο «Επιτάφιος» πέρασε «μέσα στις φλέβες» των παλιότερων γενιών. Έγινε «κειμήλιο» δικό τους και κληρονομιά της σημερινής και των επερχόμενων γενεών, ώστε να τους «μεταγγίζει» με το μήνυμα και το κάλλος του την Ελπίδα και την Προοπτική.
Ελένη Λάμπρου
(αφιερωμένο στη μάνα, είτε ως αφέντρα, είτε ως αγωνίστρια, είτε ως μοναχική οδοιπόρος της ζωής)
--------------------------------------------------------------------------------
ΓΙΑ ΤΙΣ ΦΩΤΙΕΣ
Αυστηρά είναι τα μέτρα που λαμβάνει η πυροσβεστική υπηρεσία για την αποτροπή των πυρκαγιών, κατά την αντιπυρική περίοδο.
Συγκεκριμένα, συμφωνά με τα όσα ορίζει σχετική διάταξη της Περιφερειακής Διοίκησης Πυροσβεστικής Υπηρεσίας Στερεάς Ελλάδας, από 1/5/2008 έως και 31/10/2008 απαγορεύεται, λόγω αυξημένης επικινδυνότητας, οποιαδήποτε καύση στα δάση, τις δασικές, χορτολιβαδικές και αγροτικές εκτάσεις, που βρίσκονται σε βραχώδεις ή πετρώδεις περιοχές σε πεδινά ή ανώμαλα εδάφη και λόφους της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας, εκτός του Ν. Ευβοίας, όπου ο ως άνω περιορισμός ισχύει από 1/4/2008 μέχρι 31/10/2008.
Παρόλα αυτά επιτρέπεται μετά από την έκδοση ειδικής άδειας από τις κατά τόπους αρμόδιες Πυροσβεστικές Υπηρεσίες ή κλιμάκια, η καύση σιτοαλαμιών και άλλων γεωργικών υπολειμμάτων, αφού ληφθούν τα μέτρα που ορίζονται στο άρθρο 5 της 9/2000 Πυροσβεστικής Διάταξης, όπως αυτή τροποποιήθηκε, συμπληρώθηκε και ισχύει με την 9Α/2005 όμοια (Φ.Ε.Κ. Β' 1554).
Συγκεκριμένα, συμφωνά με τα όσα ορίζει σχετική διάταξη της Περιφερειακής Διοίκησης Πυροσβεστικής Υπηρεσίας Στερεάς Ελλάδας, από 1/5/2008 έως και 31/10/2008 απαγορεύεται, λόγω αυξημένης επικινδυνότητας, οποιαδήποτε καύση στα δάση, τις δασικές, χορτολιβαδικές και αγροτικές εκτάσεις, που βρίσκονται σε βραχώδεις ή πετρώδεις περιοχές σε πεδινά ή ανώμαλα εδάφη και λόφους της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας, εκτός του Ν. Ευβοίας, όπου ο ως άνω περιορισμός ισχύει από 1/4/2008 μέχρι 31/10/2008.
Παρόλα αυτά επιτρέπεται μετά από την έκδοση ειδικής άδειας από τις κατά τόπους αρμόδιες Πυροσβεστικές Υπηρεσίες ή κλιμάκια, η καύση σιτοαλαμιών και άλλων γεωργικών υπολειμμάτων, αφού ληφθούν τα μέτρα που ορίζονται στο άρθρο 5 της 9/2000 Πυροσβεστικής Διάταξης, όπως αυτή τροποποιήθηκε, συμπληρώθηκε και ισχύει με την 9Α/2005 όμοια (Φ.Ε.Κ. Β' 1554).
Τοπικό Συμβουλιο (ΤΟΣΥΝ).
Την Κυριακή 30 Μαρτίου, διενεργήθηκαν στο Δημοτικό Κατάστημα Διρφύων, εκλογές για την ανάδειξη των μελών του Τοπικού Συμβουλίου (ΤΟΣΥΝ). Εκλέχτηκαν οι κάτωθι:
Δημήτρης Κάμελ του Αντέλ, από τη Στενή
Μαρία Φίλιππη του Αναστασίου, από τους Καθενούς
Ελένη Βαρτζή του Δημητρίου, από τον Πούρνο
Λάμπρος Φραντζής του Δημητρίου, από τον Αγιο Αθανάσιο
Θανάσης Στεφανής του Νικολάου, από τον Πάλιουρα
Το 5/μελές αυτό συμβούλιο, θα συνέλθει σε συνεδρίαση για να γίνει η κατανομή των αξιωμάτων και στη συνέχεια θα συνεδριάζει κατά τακτά διαστήματα, παίρνοντας αποφάσεις για την υλοποίηση των οποίων θα εισηγείται ο πρόεδρος κατά τη διάρκεια των Δημοτικών Συμβουλίων.
Δημήτρης Κάμελ του Αντέλ, από τη Στενή
Μαρία Φίλιππη του Αναστασίου, από τους Καθενούς
Ελένη Βαρτζή του Δημητρίου, από τον Πούρνο
Λάμπρος Φραντζής του Δημητρίου, από τον Αγιο Αθανάσιο
Θανάσης Στεφανής του Νικολάου, από τον Πάλιουρα
Το 5/μελές αυτό συμβούλιο, θα συνέλθει σε συνεδρίαση για να γίνει η κατανομή των αξιωμάτων και στη συνέχεια θα συνεδριάζει κατά τακτά διαστήματα, παίρνοντας αποφάσεις για την υλοποίηση των οποίων θα εισηγείται ο πρόεδρος κατά τη διάρκεια των Δημοτικών Συμβουλίων.
Η εικόνα του Αγίου Ιωάννου από τα Κατούνια
Στις 15 Απριλίου 2008, στον Ιερό Ναό της Αγίας Τριάδας στην Κάτω Στενή μεταφέρθηκε η θαυματουργός εικόνα του Αγίου Ιωάννου από τα Κατούνια. Οι πιστοί υποδέχτηκαν την Αγία Εικόνα και στη συνέχεια τελέστηκε Προηγιασμένη θεία Λειτουργία στην Αγία Τριάδα στην Κάτω Στενή. Οι κάτοικοι παρέμειναν και μετά τη θεία Λειτουργία στο Ναό, όπου «ξενύχτισαν» την εικόνα, μέχρι την άλλη μέρα το πρωί, που η θαυματουργός εικόνα επεστράφη.
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)
